iPhone? Nei takk!

I dag blir Apples iPhone lansert med brask og bram i dei fleste europeiske land. Den har etter kvart fått nødvendig oppgradering som 3G og MMS og er i det heile rålekker. Men det er gode grunnar for at me bør seia nei takk til telefonen, om enn med tungt hjarte.

Lanseringskampanjen er stramt styrt, så stramt som berre Apple kan. Aftenposten melde i går om tøffe kontraktar for media for å få tilgang til prøveeksemplar, ein kontrakt dei sjølve nekta å skriva under på. Dessverre er det mange som skriv under berre for å få hendene i eit eksemplar. På dette området er Apple typisk amerikansk: ein tilsynelatande fri og uformell stil (jfr. Steve Jobs ulike lanseringskonferansar) som skjuler eit beinhardt regime. Dongeri utanpå, militæruniform under..

Men det er andre ting som er verre med iPhone: Låsing av telefonen både til mobiloperatør og låsing av plattform. Det første er ikkje noko nytt, men Apple har teke det eit par steg lenger enn konkurrentane. Det siste er typisk Apple; Microsoft er den som får kjeften medan Apple i det store og heile er mykje verre når det gjeld låsing og proprietære haldningar. Forbrukarombodet Bjørn Erik Thon har fleire gonger kritisert Apples iPhone-planar i Norge og har pressa på for større openheit.

Ingen skal ta frå Apple evna til å laga kule ting. Dei har dei ypparste designarane og lagar rett og slett dei kulaste dingsane. Slik er det også med iPhone som redefinerer mobiltelefonen og legg lista høgt for konkurrentane. Ikkje minst er brukargrensesnittet, med peiking og ulike bevegelsar for forstørring og forminsking, genialt.

Men bak det tiltalande ytre er det ein filosofi som skremmer. Det er låsinga av telefonen og total tilgangskontroll som er det mest skumle. Det varslar ein ny trend som på lenger sikt kan bli heilt øydeleggjande for det kreative og innovative Internettet me kjenner. Jonathan Zittrain brukar iPhone som eksempel på den nye bølgja som han meiner kan føra Internett-utviklinga lukst i avgrunnen ("The Future of Internet - and How to Stop It"). Den boka skal eg komma grundigare tilbake til om litt.

Exit Bill Gates?

Når eg tenkjer etter, har det vore mange avskjedshistoriar om Bill Gates. Det ser ut som han tek ein Bekkelund (Kjell, ikkje Martin :-) kvar gong.

Mistanken blir styrka når eg les John C. Dvorak, spaltist i mellom anna PC Magazine. Han legg vanlegvis ikkje fingrane mellom, heller ikkje denne gongen..

Blir vi dumme av Google?

Det er Nicholas Carr som stiller spørsmålet i tidsskriftet Atlantic ("Is Google Making Us Stupid?"). Nicholas Carr er ein mykje brukt skribent og foredragshaldar og er tidlegare redaktør av Harvard Business Review. Han er mest kjend for boka Does IT Matter? frå 2004, då han starta ein omfattande debatt om nytten av IT sett i forhold til investeringsomfanget.

Hovudpoenget i Atlantic-artikkelen er at mediet og verktøya vi omgir oss med, påverkar måten vi tenkjer og utviklar oss på. Han tek utgangspunkt i seg sjølv og det faktum at han les færre og færre bøker og lange artiklar og meiner han gradvis har mista evna til å konsentrera seg djupt nok til å gjera slikt. Når nettet etter kvart blir den viktigaste kjelda til informasjon, blir vi også påverka av måten mediet blir brukt på. Vi flakkar frå nettstad til nettstad med liten tolmodigheit og skummar brokker av tekst i stor fart.

Han ser sjølv faresignal i måten han "klagar" over utviklinga og viser til tidlegare tiders liknande åtvaringar over mellom anna innføringa av skriftkulturen og boktrykke-kunsten. Mange av dei åtvaringane viste seg å vera korrekte, men tok ikkje høgde for den utviklinga dei nye oppfinningane gjorde muleg.

Artikkelen til Carr minner meg elles om eit foredrag professor Arnulf Kolstad, NTNU, heldt på IT-forum i 2003. Han snakka om korleis den menneskelege utviklinga gjennom tidene hadde vorte påverka av dei verktøya som vart brukte. Tittelen på foredraget hans (laga av oss i programkomiteen) var "Er IT berre eit verktøy eller gjer det noko med oss menneske?". Frasen "berre eit verktøy" kalla Kolstad århundrets understatement!

Han stilte spørsmål om IT som verktøy kan hemma kreativiteten ved at den særleg stimulerer den faktaorienterte og repeterande måten å tenkja på. Han avslutta elles med uttrykket om at "viljen til å vilja, skaper evna til å kunna".

Halvtomt eller halvfullt?

Enkelte situasjonar kan handterast som eit problem eller som ei mulegheit - om lag som det halve glaset som kan oppfattast som halvtomt av den negative, og halvfullt av den positive. Eg snakkar ikkje her om det klisjeaktige "ingen problem, berre utfordringar" - det er jo av og til til å spy av.

Det var ei oppleving med Widerøe i dag som fekk meg til å skriva innlegget. Eg hadde i utgangspunktet ein rabattert billett frå Sogndal - Oslo (t/r) med retur 02.07. Eg ønskte å endra tilbakereisa til i 01.07 og brukte chat-tenesta deira til det. Det tok lang tid før eg fekk svar (med chat vil alt over 10-15 sekundar opplevast som veeeldig lenge - det er noko dei som driv slike tenester må vera klar over). Svaret eg fekk var at billetten min ikkje kunne endrast. Punktum.

Men her var eg i ein situasjon der eg måtte reisa tilbake ein dag tidlegare og var villeg til å betala full pris for det. Med andre ord låg det ein mulegheit for Widerøe til å selja meg ein ekstra billett, til full pris. Kvifor grip dei ikkje ein slik sjanse? Er det fordi det er uhyre sjelda at det skjer, eller er det fordi dei ikkje tenkjer i dei baner i det heile? Eg trur kanskje det er det siste, og uansett kor ofte dette skjer så kostar dei det veldig lite å vera hjelpsame med å tilby og leggja til rette for ei slikt ekstra sal.