Mazda MX-5 - ein moderne klassikar fyller 25 år!

Mazda MX-5, her ein 2012-modell (ja, den er min! :)

Då britane hadde køyrt bilindustrien sin ettertrykkeleg i grøfta, plukka Mazda opp ein av dei mest særprega tradisjonane frå øya: roadsteren. Mazda såg potensialet i denne spesielle og erkebritiske biltypen og laga ein moderne versjon i 1989. Det vart ein øyeblikkeleg suksess, og til dags dato har dei selt bortimot 1 million eksemplar! Det einaste dei ikkje kopierte av britane, var byggkvalitet. Mazda MX-5 er noko ein britisk roadster aldri var: Påliteleg!

Ein roadster er ein open to-setars bil med vekt på det sportslege, i følgje Wikipedia. Tradisjonelt hadde ein roadster tekstil-tak (soft-top), men etter kvart har stål-tak med el-hydraulisk opning og lukking vorte meir vanleg. den tradisjonelle roadsteren er også låg, og med seta ganske langt bak, nær bakakselen. Og så skal ein ekte roadster ha bakhjulsdrift, så klart! Grunnprinsippa for roadsteren er altså enkle: motoren framme, drift på bakhjulene og mellom der skal det (såvidt) vera plass til to. Og for ein roadster handlar det ikkje om størst muleg motor; det sportslege handlar om andre ting.

Alt handlar om førarmiljø og køyreoppleving

Mazda MX-5 (heiter Miata i USA) er så langt kommen i tre generasjonar:

1. 1989 - 1997: Serie NA
2. 1998 - 2005: Serie NB
3. 2006 - 2014: Serie NC
4. 2015 - ? : Serie ND

Neste generasjon kjem altså mot slutten av året. Den skal bli 100 kg lettare enn dagens, som heller ikkje er ein tungvektar med sine 1075 kg.

Når du køyrer ein slik bil, merkar du fort at den gler seg til kvar sving. Den er ikkje laga for lange, rette strekningar, men for mest muleg svingar. Styringa er presis, det same er gir girskiftet - som sjølvsagt må vera manuelt. Det er rett og slett ein fryd å køyra ein slik bil. Berre ein liten detalj trekkjer ned heilheitsinntrykket på denne bilen: tankloket. Det som skulle ha vore eit påfyllingslok i metall, modellert etter racing-typen, ser ut som det er kjøpt påEuropris :(

Lekkert!

VM i fotball

VM er det største innan fotball. For eigen del gler eg meg i fire år, og ventetida er i lengste laget. Heldigvis har me EM i mellomperioden.

1978, fargefjernsyn og Argentina
Interessa begynte for alvor med VM i Argentina i 1978. Då hadde me nettopp fått fargefjernsyn, noko som ga eit ekstra løft til den visuelle opplevelsen. Eg hugsar også finalen mellom Vest-Tyskland og Nederland i 1974, men først i 1978 vart eg fullstendig hekta. Og favorittlaget var sjølvsagt vertsnasjonen Argentina, og favorittspelaren var Mario Kempes.

Spenning og intensitet
Eg er elles ikkje typen som hugsar alle resultat, toppskårarar og andre detaljar. Eg må innrømma at eg har problem med å hugsa kven som til slutt vann dei ulike meisterskapa. Det er først og fremst spenninga og dei mange intense oppgjera som fengjer. Og til lenger ut i meisterskapen, til meir dreg det seg til og til meir intenst blir det. Der starten ofte har vore laber, for ikkje å seia kjedeleg, har årets VM markert seg med mange kampar med stor underhaldningsverdi og mange mål. Det er eit av dei beste VM på lange tider fotballmessig. Det er også interessant at amerikanske lag (både Sør og Nord-Amerika) gjer det så godt. Det er bra for fotballen. Afrikanske lag har på si side enno til gode å overbevisa, det same har asiatiske lag trass i at Sør-Korea kom heilt til bronsefinalen i 2002 (der dei tapte 3-2 for Tyrkia).

Mørkt bakteppe
VM i Sør-Afrika var eit stort løft for landet og for kontinentet og alt i alt veldig positivt. VM i Brasil har hatt eit mørkare bakteppe. Det har vore store protestar mot pengebruken, det starta alt for eit år sidan i samband med "prøve-VM", eller Confederation Cup. Brasilianarar flest har god grunn til å stilla spørsmål ved bruken av pengar i eit land som trass store naturressursar har mange som lever i fattigdom. Generelt er det store  skilnader i det brasilianske samfunnet, også etter vellykka sosiale reformer frå tidlegare president Luca.

Som om ikkje Brasil brukar pengar nok p VM, skal dei også arrangera sommar-OL i 2016. Ikkje rart det kokar over for mange av landets innbyggjarar.

FIFA, som IOC, i trøbbel
Også korrupsjonsskandalar i FIFA kastar mørke skyggar over fotballen. Tildelinga av VM 2022 til Quatar lukta alt frå starten, og no er det dokumentert at det slett ikkje gjekk for seg utan kjøp av stemmer. FIFA minner på mange måtar om IOC - udemokratiske organisasjonar som forvaltar store pengesummar og som gir god grobotn for korrupsjon. Om det er muleg å reformera desse organisasjonane er tvilsamt. Det er ikkje lett å sjå korleis denne trenden skal snuast og korleis ein skal få sunnare VM (og olympiske leikar). Men den vanvittige pengebruken må reduserast; det må vera muleg med større grad av gjenbruk. UEFA viser kanskje veg ved å spreia arrangementet på mange land, slik dei gjer med EM i 2020.

Testskjema: Bookingløysingar for aktivitetsbedrifter

Vettisfossen

Vettisfossen er eit imponerande syn

Sogn og Fjordane slit på dei fleste statistikkar, men ein ting er klart: Me har den desidert mest storslåtte og varierte naturen i landet. Ingen stader finn du større variasjon enn å reisa frå det ville alpine landskapet i Hurrungane i aust, langs Sognefjorden og ut til kystlandskapet i Solund i vest.

I går (08.06.14) gjekk turen til Årdal og Vetti/Vettisfossen. Det er nesten litt flaut å seia at det var første gongen min, men på den andre sida er det godt å ha slike godbitar i vente. Turen til Vetti og Vettisfossen startar med Folkevegen, 5-6 kilometer frå sentrum i Øvre Årdal. Folkevegen har fått namnet etter den formidable dugnadsinnsatsen som ligg bak opparbeidinga av vegen. Den 5,5 km lange vegen langs Utladalen og elvi Utla, vart bygt på dugnad i perioden 1973 - 1977. Det er rekna at det vart lagt ned rundt 50 000 timar frå over 1500 innbyggjarar i Årdal. Ikkje mange kan visa til noko slikt, og det seier ein del om Årdals-samfunnet.

Vetti - her har det budd folk i 1000 år!

I enden av vegen ligg garden Vetti. Den er fråflytta i dag, men fram til dei fråflyttinga i 1985 har det budd folk her i lange tider. Dei eldste sikre kjeldene viser at det har budd folk her minst frå 1120. Når ein tenkjer på tilkomsten til området før dugnadsvegen, er det ganske fantastisk. Området var isolert i store delar av året sidan stien langs Utla var ekstremt rasutsett og vanskeleg på vinterstid. Lærdalsprest Ulrik Fredrik Bøyesen besøkte Vetti i 1818 og la ikkje skjul på at det var strabasiøst:

Nu er man da i Gjelen. Gud være med dig Vandringsmand! … Her syntes al videre Fremgang umulig. Men herpaa havde Eivind forberedt sig. Med sin øxe hug han i Isspeilet en Skure, hvori han satte Foden, nok en Skure, hvori han satte den anden Fod; og saaledes vedblev han at hugge og gaae, indtil han var kommen over… Mere end en halv Miil maatte vi gaae paa Randen af lutter Afgrunde, og ofte over saadanne Sneeskrid, som endnu ikke vare optøede, der ligesom uhyre Speile, hængte næsten lodrette fra den høie Fjeldryg lige ned i det ustyrtelige Dyb, og hvor alene øxen kunde bane en høist usikker og farlig Stie… Men saa var hele Veien gjennem Vettiesgjelen, paa en Stie, hvor man stundom ei kunde sætte begge Fødder ved Siden af hinanden…

Avdalsfossen

Før ein kjem til Vetti passerer ein Avdalsfossen, eit imponerande syn også den. Fossen er 173 meter høg, men har ikkje fritt fall heile vegen. Etter passering av Avdalsfossen går det ein sti bratt opp fjellsida til Avdalen, ein annan stad vel verdt å besøka.

Frå Vetti gard går det vandresti vidare innover Utladalen mot Vettisfossen og Vettismorki. Den er krevjande å fleire stader og gir eit inntrykk av korleis det var å gå i dette området i gamle dagar. No er det vanskelegaste plassane sikra med tau. Etter rundt ein halv  time vandring kjem ein til Vettisfossen. Det er det høgste frie fossefallet (273 m) i Norge etter kraftutbyggingane. Fossen vart varig verna i 1924.

Bitcoin Meetup

Stor interesse for det første Bitcoin Meetup i Oslo 05.06.14

Det første Bitcoin Meetup i Norge/Oslo vart arrangert i går (05.06.2014) på Mesh kafé. Justcoin-gründerane Andreas og Klaus var initiativtakarar og leia samlinga, og Anders frå Mesh stilte lokale gratis til disposisjon for arrangementet.

Stor interesse
Opp mot 100 personar møtte fram, og det berre på ei vekes varsel! Det er tydeleg at Bitcoin engasjerer. Claus opna samlinga og Anders fortalde først kort om huset med kafé, utviklarlokale m.m. Utleige av kontorlokale fungerer nærmast etter ein inkubator-modell, med fleksible og korte leigeavtalar, om eg forstod det rett.

Justcoin med betalingsløysing for Bitcoin
Andreas Brekken frå Justcoin fortalde kort om Meetup-initiativet og at det ikkje skulle vera noko sals-framstøyt for bedrifta deira. Storparten av dei frammøtte var truleg Justcoin-kundar frå før. Han fortalde at Justcoin arbeider med ei salsløysing for Bitcoin (Point of Sale). Då vil alle som som sel varer og tenester kunna ta betalt i Bitcoin på ein enkel måte. Justcoin ordnar veksling slik at seljaren ikkje treng å forholda seg til Bitcoin i det heile.

Dette er gode nyheiter og det er bra det kjem norske alternativ til aktørar som BitPay, som for all del gjer ein god jobb. Men det er litt dumt viss Norge som eit av dei mest moderne landa innan betalingsformidling, skal ta i bruk betalingsløysingar frå USA, eit u-land når det gjeld betaling (kontantar over alt, sjekk er framleis viktig, kredittkort utan chip..).

Bitcoin-status 2014
Eg orienterte så om "Bitcoin-status 2014" med utgangspunkt i konferansen Bitcoin 2014 i Amsterdam nyleg. Det viste seg at det var ein deltakar til som hadde vore i Amsterdam, fekk dessverre ikkje med meg kven det var. Hovudpoenget mitt var at Bitcoin no gjennomgår ein modnings- og kommersialiseringsprosess og at Bitcoin for Business no er hovudsporet Bitcoin Foundation jobbar i.

Bitcoin Meetup Oslo 05.06.2014 from Vestforsk.no

Ein artig kuriositet: Eg oppga Bitcoin-adressa mi på slutten av presentasjonen og jammen kom det ikkje inn 0,0025 BTC rett etterpå. Takk til den anonyme givaren :)

Hardware.no og bruk av Bitcoin
Amund Espelien frå Hardware.no (og amobil.no) fortalde om deira erfaringar med Bitcoin. Dei var ein av dei første, kanskje den første, til å ta i mot Bitcoin i løysinga for tilgang til artiklar på nettstaden (Tek Ekstra). Som Amund sa, viss det var nokon som måtte vera først med å tilby Bitcoin-betaling måtte det vera dei. Dei har den rette kundegruppa (teknologi-interesserte gutar og menn mellom 15 og 40 år) og alt skulle liggja til rette. Dei brukte først BitPay si løysing og det har fungert greitt. No samarbeider dei med Justcoin om innføring av deira nye løysing.

Det vil vera å ta for hardt i å seia at pågangen for å betala med Bitcoin har vore stor. Bitcoin-delen av salet deira ligg på rundt 2 %, resten er ganske likt fordelt på Visa og Mastercard. Implementeringa av Bitcoin-betaling har vore smertefri og enkel, dei tenkjer ikkje særleg over det for pengane kjem inn i form av norske kroner uansett.

Bruk av Bitcoin i BitTorrent
Bedeho Mender fortalde til slutt om eit oppstartsprosjekt han jobbar med der han vil kopla BitTorrent og Bitcoin. Hovudidéen er å innarbeida incentiv i BitTorrent ved hjelp av Bitcoin. I dag er det ingen incentiv for BitTorrent-brukarar å lasta ned og dela filer dei sjølve ikkje er særleg interesserte i. Bedeho meiner at å kopla inn Bitcoin vil kunna gjera BitTorrent-teknologien meir anvendbar og skapa større dynamikk.

E-bjøller

Sau med dobbelt sett bjøller (Foto: FindMySheep AS)

Dei teknologiske endringane i jordbruket er mange og det har vore ei veldig utvikling i lang tid. Sauenæringa har så langt hengt litt etter, men no kjem teknologien for fullt også her. I år er det elektroniske bjøller som gjeld, og 2014 blir truleg eit gjennombrotsår for e-bjølla.

Telespor og FindMySheep
Det er to leverandørar av e-bjøller for småfe her til lands; Telespor og FindMySheep.Dei to produsentane nyttar ulike teknologi. Telespor har satsa på mobilkommunikasjon for overføring av GPS-data, medan FindMySheep har satsa på satelittkommunikasjon. Grunnleggjarane av FindMySheep er sauehaldarar og dei har sauene i eit område med dårleg mobildekning. Dei fann ut at Telespor-bjøllene ikkje ville fungera godt og tok saka i eigne hender. Det er ei skikkeleg hacker-innstilling!

E-bjølla frå FindMySheep
(Foto: FindMySheep)

Saman med naboar og kollegaer har eg satsa på den e-bjøller frå FindMySheep. Mobildekninga i beiteområdet er for ujamn til at den løysinga kan satsast på.

Tungt for sauen!
E-bjøllene frå FindMySheep har to komponentar: sjølve bjølla og eit ladebrett. Ladebrettet er lurt å dela saman med andre sauehaldarar sidan det berre blir brukt ved påsetjing og avtaking av bjøllene. Dessverre må sauene ha både vanleg akustisk bjølle og e-bjølle, noko som gjer at samla vekt blir i høgste laget. E-bjølla veg ca. 350 g og ei vanleg bjølle 200 g - til saman rundt 550 g. Det er i grenseland for kva som er komfortabelt for sauen vil eg tru, men det er vanskeleg å få svar på. Om nokre år vil me sikkert sjå tilbake på dei første e-bjøllene omtrent som dei første berbare pc-ane.

5 e-bjøller til lading

E-bjølla i bruk
Før bruk må bjøllene ladast opp og programmerast. Det skjer ved bruk av ladestasjonen. Bjøllene kan setjast opp til å senda fleire meldingar i døgnet, men det vil føra til kortare batteri-levertid og det vil også kosta meir. I prisen for e-bjøllene er det inkludert 150 meldingar. Meldingar ut over det kostar 1,- kr pr. stk. Dersom beitesesongen er frå 15. mai til 30. september, vil det vera 135 dagar og med ei melding i døgnet vil ein ha 15 meldingar til gode. Det er særleg tida rundt sanking det er viktig med hyppigare oppdateringar for å letta arbeidet med å finna sauene.

Dårleg brukargrensesnitt
FindMySheep ser ut til å ha løyst det teknologiske på ein bra måte, sjølv om det er for tidleg å seia (ny rapport kjem til hausten når erfaringar med ein heil sesong er gjorde). Men dessverre er brukargrensesnittet under ein kvar kritikk. Klient-delen er programmert i Java og usability eller brukarvennlegheit er ord som ikkje førekjem i vokabularet. Det er synd, eit betre brukargrensesnitt hadde løfta systemet mykje. Berre brukarnamnet ('sysadm.s_olnes'), som ikkje er muleg å endra, seier ein del om prioriteringane av UX.. Det ville vore interessant å kopla folka bak FindMySheep med topp web-programmerarar, det kunne vorte ei løysing som ville hatt sjansar globalt.

Posisjonen til sauen med e-bjølle. Det er val mellom fleire typar kart,
her Statkart

App?
I klienten får ein opp oversikt over posisjonen til sauene med e-bjøller. I beite-sesongen er det ok å følgja med på pc-en, men i sanketida er det klart at ein bør ha mulegheit for å få GPS-posisjonen også på mobiltelefon. Det er noko FindMySheep jobbar med, men som ikkje ser ut til å vera klart enno.


Opne data?
Eg skulle nok ønskt eit meir ope system og håpar FindMySheep kan frigjera data på ein slik måte at dei kan brukast i andre samanhengar, som opne data. Då ville det til dømes vore relativt enkelt å laga eigne samanstillingar med bakgrunn i Open Street Map eller Google Maps, eller kartgrunnlag frå Kartverket som no er frigitt.