NOKIOS er Norsk konferanse for IKT i offentleg sektor og blir arrangert for 9. gang i Trondheim. Det er NTNU ved professor John Krogstie som har hatt føringa frå starten, men også Difi er medarrangør.
Evaluering av åretskonferanse:
Like godt å flytta evalueringa opp til starten. Eg sit att med eit blanda inntrykk av konferansen, der dei fleste plenumsforedraga dessverre var ganske uinteressante. Heldigvis vog enkelte gode sesjonar opp slik at heilskapsinntrykket er midt på treet - skal me seia terningkast 3/4 (mellom 3 og 4).
Eg tykkjer NOKIOS, til liks med Digitaliseringskonferansen, har eit stort behov for fagleg fornying. Eg begynner rett og slett å bli lei av å høyra kor seint digitaliseringa går og kor mykje me må innovera. Paneldebatten som avslutta konferansen illustrerte dette tydeleg: Det er stort sett snakk om tempo på digitalisering (som sjølvsagt er for dårleg), og lite om å diskutera kva som skal digitaliserast, kvifor og i kva større samanheng det skal skje. Digitalisering blir eit mantra utan reelt innhald.
NOKIOS har ei stor utfordring i å løfta temaet "IKT i offentleg sektor" opp frå det blindsporet det no er inne på. Korleis det bør skje, er ein diskusjon som bør starta no som eit opptrekk til 10-årsjubileet i 2016.
Ramma for konferansen er den aller beste. Konferansen har funne ei perfekt form med Clarion Hotel og Congress som stad.
Evne til endring
Årets konferanse har temaet "evne til endring" og starta med spørsmålet om innovasjon er noko som bør styrast. Dagleg leiar i Enoro, Dale, Anders Lier, opna den faglege delen av konferansen og svarte ja på det. Han var invitert først og fremst som leiar av Innovasjonsforum, meir enn leiar av Enoro.
Vidare var det orientering om innovasjonsarbeidet i Asker kommune ved rådmann Lars Bjerke.
 |
| Over 500 deltakarar er samla på årets NOKIOS-konferanse i Trondheim |
Folkehelseprofilar frå Folkehelseinstituttet:
Det er ein kort 4-siders rapport som blir gitt til kvar kommune. Grunnlaget er ein statistikkbank der nøkkeltal blir trekte ut og så presenterte i folkehelseprofilar. Målet er å letta arbeidet for kommunane og gi dei ein enklare oversikt over folkehelsa i kommunen
Helsenorge.no frå Helsedirektoratet:
Helse-Norge sin portal der all pasientrelevant informasjon skal samlast. Dei regionale helseføretaka skal etter kvart komma på plass. Er også ein personifisert del "Mi helse" som krev innlogging med sikkerheitsnivå 4 (høgste nivå). Snart kjem også ei mobilløysing som støttar dette.
SafeSeaNet frå Kystverket:
Ein meldingportal for sjøfarten der informasjon frå pålagd meldeplikt frå skipa blir samla.
Sesjon: Big data og personvern
Først eit innlegg frå direktør Tore Tennøe i Teknologirådet om Norge i 2030 og offentleg sektor i 2030. Det er ei av dei tre hovudsatsingane til Teknologirådet, eit organ som skal gi råd til Stortinget om teknologiutvikling og samfunnsutfordringar. Dei to andre satsingsområda er Teknologi og velferd og Sikkerheit, openheit og personvern.
Tore Tennøe framhevar alle mulegheitene dei nye, store datamengdene, generert av brukarane, kan gi oss.
Bjørn Erik Thon, direktør i Datatilsynet, hadde naturleg nok ein litt meir reservert inngang til temaet, utan at det var defensivt.
Men først nemnde han såvidt Safe Harbor-avtalen: Datatilsynet har skrive brev til alle dei veit om som brukar Safe Harbor (men det er sannsynlegvis langt fleire). Informasjon om denne avtalen og oppseiinga som nyleg skjedde, finst også på datatilsynet.no
To perspektiv:
1. Offentleg sektor sin eigen big data-analyse
2. Offentlege data som berikar kommersielle selskap sine data
Kjenneteikn av offentleg databehandling:
- store datamengder!
- ofte av sensitiv eller følsom karakter
- ofte liten grad av sjølvbestemming hjå innbyggjarane
Biletet er ganske nedslåande når det gjeld databehandling i offentleg sektor:
- manglande internkontroll
- manglande oversikt over eiga databehandling
- hol i kunnskap om innsyn og informasjon
- manglande eller dårleg risikovurdering
- vertskommunar i regionale samarbeid ikkje alltid bevisste rolla som databehandlar for andre kommar
- i nokre tilfelle trur kommunar at behandlingsansvaret blir overført til vertskommunen i eit kommunesamarbeid
Føremålsbestemt
- all innsamling av personvopplysningar skal ha eit føremål
Dataminimalisering
- ikkje lagra meir data enn det som er nødvendig
Big data handlar tvert om om datamaksimalisering og bruk til alle mulege føremål.
Utfordringar med big data i offentleg sektor:
- mangel på transparens og informasjon ("du er til sals")
- kor anonyme er eigentleg data?
- "det krypande ubehaget"
- "nedkjølingseffenkt" og tap av tillit
-
Teknologi som styrkjer personvernet:
Eg tok opp spørsmålet om teknologi som kan styrka personvernet og brukte pengar og betalingssystem som eksempel. Det er eit område der me nesten utan motførestillingar gir frå oss personvernet. Både Datatilsynet og Teknologirådet må kjempa for digitale kontantar!
Bjørn Erik Thon: Teknologien kan absolutt brukast til å styrkja personvernet. Det vil bli eit lovbestemt krav at personvern skal byggjast inn i framtidige løysingar.
Det er gode grunnar for å avgrensa staten sin tilgang til informasjon om innbyggjarane! Det er faktisk betre at Google og Facebook veit meir enn PST - verken Google eller Facebook kan starta overvaking eller setja oss i fengsel..
Informasjonsforvaltning
Vilde Ronge, Arkivverket (= Riksarkivet og statsarkiva)
eArkiv: Målet er å etablera dette som ein felleskomponent innan 2020.
eArkiv skal vera eit mellomarkiv som Arkivverket vil driva og ta ansvar for.
I dag leverer offentlege verksemder eit arkivuttrekk som blir sendt over til Riksarkivet. Der blir uttrekket kontrollert, og ofte blir det noko fram og tilbake før uttrekket er endeleg godkjent og kan overførast til sikker, permanent digitalt lager.
eArkiv skal erstatta dei manuelle prosessane og la arkivinformasjon gå automatisert til eArkiv. Ved hjelp av eArkiv kan leverandørar utvikla tenester, som t.d. offentleg elektronisk postjournal (OEP).
Med eArkiv ønskjer Arkivverket å ta ei meir aktiv rolle enn dei har gjort til no.
David Norheim, Brønnøysundregistera
Arbeidet med informasjonsforvaltning i Brreg og i regi av SKATE.
SKATE har sett i gang eit arbeid med informasjonsforvaltning som skal resultera i ein felles datakatalog.
Kva er informasjonsforvaltning?
- kvalitet
- forståing
- modellering
- effektivitet
- refererbart
- sporbart
Forvaltning av informasjon:
"Tilretteleggja for best muleg kvalitet, utnytting og sikring av informasjon i offentleg sektor".
Eksempel:
NAV har ca. 15000 personar i sitt personregister som er død, medan dei same personane har status som "i live" i Folkeregisteret. Kva er rett?
Problemet er at det manglar ei heilskapleg styring av informasjon i off. forvaltning. Dette gjeld på tvers og ikkje i den enkelte sektoren, der det er god styring.
"Once only" - data skal skapast/genererast berre ein gang, og så gjenbrukast.
Felles datakatalog
- kva data har det offentlege?
- kven har ansvaret
- kven brukar dei?
- korleis få tak i dei?
Kva gjer at det vil lykkast no?
- det er løfta til eit høgre nivå (SKATE)
- det er konsensus-basert
- skjer mykje utanfor Norge som me må ta inn over oss og som kan hjelpa oss i dette arbeidet
Geir Myrind, Skatteetaten
Informasjonsforvaltning i Skatteetaten
Viktig å rydda i eige hus:
- omgrep
- definisjonar
- kva omgrep er i bruk?
- kor er dei i bruk?
Forankring:
- det hjelper ikkje at det står alle dei rette stadene
- må heile tida minna folk på det
- det begynner å siva inn sakte, men sikkert
FSUM - Felles systemutviklingsmetode i Skatteetaten
- her er krava til informasjonsforvaltning bakt inn
Dette blir også brukt i arbeidet med fornying av Folkeregisteret; informasjonsarkitektar er ein del av teamet.
Det er veldig lett å gå rett frå visjon og strategiar og rett på applikasjonsutvikling og hoppa over dei mellomliggjande og meir overordna forretningsarkitekturane.
Felles integrasjonsplattform for kommunal sektor: FIKS
Rune Sandland, KS KommIT
Eit integrasjonslag/-plattform mellom støtte- og fagsystem og tenester til innbyggjarar og næringsliv. I dette integrasjonslaget skal m.a. offentlege fellesløysingar integrerast (felleskomponentar).
SvarUt er ein felleskomponent frå kommunane og ein del av fagsystema. Svar i form av brev blir sendt til:
- sak/arkiv-system i kommunen
- til Altinn viss det er ei bedrift
- til utskrift og vanleg brevpost dersom mottakaren har reservert seg mot digital post
- til sikker digital postkasse for vanlege innbyggjarar
Byggjesøknad frå Direktoratet frå byggkvalitet er ei løysing som brukar FIKS:
- Altinn innsendingsteneste for utfylling av skjema
- KS SvarUt for svar til søkjar
- andre tenester
Andre etatar, som t.d. Husbanken, er i kontakt for å tilpassa sine tenester til kommunal sektor.
Paneldebatt: Evne til endring
Marianne Andreassen, Lånekassen
Roger Schjerva, IKT Norge
Tone Bringedal, Difi
Lars Peder Brekk, Brønnøysundregistera
Arild Sundberg, Oslo kommune
Debattleiar: Arne Hjeltnes
Digitaliseringstempoet er for tregt, og særleg Marianne Andreassen frå Lånekassen hamra inn den bodskapen. Me må slutta å lulla oss inn i førestillinga om at me er best i verda på eforvaltning. Me var det kanskje for 10 år sidan, men ikkje no.
Ho følgde opp med å kritisera KMD for ikkje å ha nytta sjansen til å skapa eit sterkt IT-direktorat i samband med evalueringa av Difi - det vart berre "hald fram som før". Det er for dårleg!
Roger Schjerva: I Oslo kommune vart det først fart i digitaliseringsarbeidet då det vart lagt under finansbyråden. Det er også grunngjevinga for Danmark sin suksess.
Panelet var ikkje heilt einige om ein modell med sterk sentral styring; særleg var Lars Peder Brekk skeptisk til idéen og hadde meir tru på sterke statlege etatar og eit godt system for samarbeid og samhandling, særleg gjennom SKATE. Brekk meinte også at ein må bryta det tradisjonelle skiljet (og skepsis) mellom kommunesektor og stat.
Marianne Andreassen var ikkje nøgd med det, og peikte på at ei sterkare styring, gjennom eit sterkt IT-direktorat, ikkje var til hinder for sektorprinsippet, som ho elles var ein stor tilhengjar av. Men finansieringa av felleskomponentar må vera slik at ein ikkje driv og sender rekningar til kvarandre. Må tenkja på brukarane og må tenkja på samfunnsnytten.
Arild Sundberg meinte at det har vore store endringar i SKATE der kommunesektoren for 3-4 år sidan nesten ikkje var med, medan den i dag er sentral i diskusjonane i fellesforumet.
Ønskje for det nærmaste året:
Roger Schjerva: Ønskjer at Difi og KS i samarbeid presenterer ein 5-årsplan for digitalisering.
Tone Bringedal: Ønskjer at nye og sterkare verkemiddel har komme på plass
Lars Peder Bfrekk: Få ein god struktur i kommunesektoren slik at Altinn kan takast endå meir i bruk
Marianne Andreassen: Må få ein etat som får i oppdrag å jakta på dei samfunnsøk. nyttige IT-tiltaka, og ei finansieringsordning som er tilpassa dette. Det må også gjerast noko med forvaltningsprinsippet og -kulturen der det viktigaste er å gjera eigen sektor og eigen ministar "god". Perspektivet må utvidast!
Arne Hjeltnes avslutta paneldebatten og årets Nokios-konferanse med å sitera "filosofen" Mike Tyson:
Alle har ein plan, heilt til dei får seg ein i trynet!
 |
| Trondheim viste seg frå si beste haustside, både ved ankomst og avgang |
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar