Støtte til Piratpartiet

Piratpartiet på nett. Legg merke til kravet om Flash! Ooops...

Eg har underteikna eit opprop for registrering av Piratpartiet og kjenner eit behov for å forklara støtta i tillegg til at det gir høve til å sjå nærmare på programpunkta deira.

Den viktigaste grunnen til å skriva under er at eg meiner det vil vera bra for norsk politikk å få med eit parti som har IKT som hovudbodskap. Eg ser ingen av dagens parti som verkeleg forstår betydninga av nettet og den revolusjonen det medfører. Ja, alle partia har punkt om den digitale utviklinga, men "they just don't get it!".

Elles må eg seia at eg ikkje likar namnet; ein pirat er ingen heidersmann etter mine begrep. Men namnet er nok gitt av søsterpartia i Sverige og elles i Europa.

Så til dei 11 programpunkta som utgjer kjerneprogrammet for Piratpartiet. Det låg ved underskriftslista som var følgjebrev. (eg merkjer meg elles at ikkje noko av Piratpartiet sin kommunikasjon, på papir eller nett, er på nynorsk..). Eg har sett inn mi eiga vurdering (tommel opp/ned) for kvart punkt:

1. Fildeling styrker norsk språk og kultur
Forslag: ikke-kommersiell fildeling gjøres lovlig.

-
Grunngjevinga startar med "Fleksnes på Youtube må være greit". Det seier ganske mykje om naiviteten når ein argumenterer på denne måten. Eg synest heile punktet ber preg av nettopp naivitet. Her vil partia tena på å nyansera argumentasjonen og setja seg grundig inn i dagens system og lovgiving.

2. Offentlige data må være offentlig tilgjengelige
Forslag: Gratis digitale kart.
+
Ikkje vanskeleg å vera einig på dette punktet.

3. Breddedemokrati: Kvalitetskontroll av politikere
Forslag: Tillat stryking av navn på stemmesedlene
-
Litt rart forslag gitt at Piratpartiet først og fremst er opptekne av digitale saker. Eg trur det heller er det grunnleggjande partisystemet som må reformerast. Dagens lukka prosessar med stadig færre involverte (medlemstala går ned) er ikkje bra for demokratiet.

4. Eierskap til egne data; nei til DLD
Forslag: Datalagringsdirektivet tas ikke inn i norsk lov
+
Dette er eit viktig punkt og eg har same haldning til DLD. Men saka er meir omfattande enn som så, det handlar om overvaking generelt. Sjølv om DLD ikkje blir innført, vil data våre bli registrerte fleire stader (den svenske FRA-overvakinga, USA sine overvakingssystem osv.).

5. Åndsverk og patenter: tilbake til start
Forslag: 14 års opphavsrett og ingen programvarepatenter.
+
Her gir eg full støtte. Opphavsretten har fått ei utvikling styrt av store og mektige interesser som har gjort den svært ubalansert i høve det opprinnelege føremålet. Eg trur absolutt det er nødvendig å starta med blanke ark her. Eg ville lagt til eit forslag om aktiv fornying; opphavsmannen må sjølv aktivera nytt vern etter den første perioden er over, elles vil verket automatisk fall i det fri.

6. Anonyme ytringer må tillates på nettet
Forslag: Det må være greit å ytre seg offentlig uten at ens navn blir publisert.
+
Dette støttar eg også, sjølv om anonymiteten også har sine problematiske sider. Men her må me sjå ut over eigne landegrenser og til statar der det er direkte livsfarleg å ytra seg. Det er ikkje tvil om at anonymitet har vore viktig for den arabiske våren, t.d.

7. Offentlig kulturstøtte forplikter
Forslag: Offentlige støtteordninger krever digitale resultater.
+
Eg er i hovudsak einig i dette punktet, men igjen grip det inn i sentrale delar av opphavsretten som fortener ein breiare diskusjon.

8. Nettnøytralitet lovfestes
Forslag: Avtalen om nettnøytralitet som norske ISPer har undertegnet omskrives til lov.
+
Eg er einig i intensjonen, og at den bør lovfestast på eit eller anna vis. Samtidig er utgangspunktet "alle pakkar er fødde like" også litt problematisk ved nærmare ettersyn. Det som synest heilt opplagt, er likevel ikkje så krystallklart (sjå omtale av boka "Internet Governance" og kommentarar/referat frå seminar der boka vart presentert).

9. Kostnadstak på mobiltelefon
Forslag: EUs kostnadstak på mobiltelefoni innøfres også for andre land; kunder gis rett til varsling om forbruk.
+
Ja, det er ei opplagt god sak. Men ei så spesifikk sak som dette er ikkje politikk, men detaljar. Meir om det til slutt.

10. Innsyn i offentlig sektor
Forslag: Digitale filer må følge med byggesøknader.
+
Igjen isolert sett eit ok forslag, men på eit veldig detaljert nivå.

11. Offentlig sektor må bruke åpne standarder
Forslag: Åpne standarder må brukes i digital kommunikasjon.
+
Dette er vel alt ivareteke. Men realiteten er annleis, det er jo defacto-standardane (ok, dei er også sertifiserte som opne standardar) Word og Excel som framleis dominerer i offentleg sektor. Når denne debatten har stilna, trur eg det kjem av at Microsoft ikkje lenger er den store stygge ulven. Det har komme andre ulvar som framstår langt farlegare..

Ei rask oppsummering gir meg 9 tommel opp og 2 tommel ned, då er det vel full støtte til Piratpartiet? Så enkelt er det ikkje. Det største problemet med punkta over er at mange av dei er kampanjesaker, men ikkje politikk. I rettferdas namn må det leggjast til at Piratpartiet har eit partiprogram basert på fem hovudsøyler (partiprogrammet er sjølvsagt i form av ein wiki):

1. Individ og personvern (styrking av individ og personvern)
2. Kunnskap og kultur (reform av opphavsrett og patentar)
3. Demokrati (demokratisk reform med breiddedemokrati)
4. Kommunikasjon (lovfesta nettnøytralitet, auka nettutbygging og standardisering)
5. Teknologi, innovasjon og vitenskap (satsing på teknologi og vitskap, større respekt for vitskaplege metodar og samhandling på nettet)

Piratpartiet er eit nisjeparti og tek ikkje opp store utfordringar som sosiale skilje, utstøyting, trygdesystem m.m. Det er på ein måte greitt, men dei burde i alle fall ha teke med "digitale skilje" som ei hovudsøyle. Slik programmet no framstår, blir det eit parti av og for nerdar.

Stao no pao!

Add caption

Årets sesong kan kort oppsummerast slik: Høgt oppe - langt nede - høgt oppe!
Men når enden er god, er alt godt.

Sesongavslutninga på Fosshaugen Campus hadde alt: Nervepirrande nedrykksdrama og det klassiske oppgjeret mot storebror Brann. Det kunne difor ikkje bli betre då me ordna dette sjølve og vann 2 - 0.

Det smått ironiske er at av alle klubbane involverte i nedrykksdramaet, var Sogndal dei som var best førebudde på eit nedrykk. Det ligg djupt i kulturen at eliteseriespel er bonus og at kvardagen ofte er på nest høgste nivå. Økonomien er difor innretta slik at det ikkje er nokon katastrofe om ein rykkjer ned.

Denne slik sunn drift burde vera sjølvsagt i fotballverda, men er faktisk unnataket. Først dei siste par åra har andre klubbar lagt av seg dei verste økonomiske uvanane og stabilsert seg. Sogndal har mykje å takka finanskrisa for. Etter den, vart det plutseleg også fotballmessig lønnsomt å driva økonomisk sunt, og Sogndal kunne igjen ta opp kampen mot dei beste.

Det er naturstridig og eit eventyr som har vart sidan 1976 (eigentleg starta den "moderne" fotballen i Sogndal i 1972). I 36 år har Sogndal vore mellom dei 20 beste klubbane i landet. Det gir inspirasjon til alle oss andre rundt klubben: det er muleg å hevda seg i toppen sjølv om ein er liten.

Same poengsum som i 2011, men på 12. plass (14. plass i fjor)

Kvifor erobra ikkje kinesarane Europa?

I boka ”Guns, germs, and steel – A short history of everybody for the last 13,000 years” tek Jared Diamond for seg dei store utviklingstrekka etter siste istid og korleis miljømessige og geografiske tilhøve har lagt til rette for utvikling av jordbruk, forming av større samfunn og utvikling av skrift-kultur, teknologi og til slutt verdsherredømme for ”den kvite mann”.

Kvifor erobra ikkje kinesarane Europa?
Han skriv overbevisande om forhold som gjorde folka i Europa og Asia (EurAsia) i stand til å profittera på dei nemnde faktorane og leggja under seg land og folk på alle dei andre kontinenta. Men kva så innanfor EurAsia? Kvifor vart t.d. ikkje Europa erobra av kinesarane? I desse dagar med partikongress og val av ny president og nye medlemmer til politbyrået, er det særleg interessant.

2200 års dynasti
Kina delar mange av dei faktorane som låg til grunn for EurAsia sin framvekst. Dei kom litt seinare i gang med plantedyrking og husdyrhald basert på sau, geit og ku, men var først ute med domestisering av gris og kylling. Stabilitetsmessig har Kina vore alle andre land/regionar overlegne. Dei har hatt dynasti samanhengjande sidan 220 f. Kr., og også før den tid var det kinesiske folket relativt samla innan regionen.
Kinesarane har stått for ei rekkje gjennombrot i den teknologiske og kulturelle utviklinga. Dei fann opp skrivekunsten fleire hundre år før Europa, og oppfinningar som skriftspråk, krutt, papir og trykkekunst stammar alle frå Kina.

Utviklinga sett i revers
Diamond si forklaring er at dei faktorane som verkar positivt i eit dynasti som Kina, kan også verka i motsett retning. Det er særleg interessant i lys av dagens utvikling, der mange ser på Kina som eit land som om få år vil vera det dominerande i verda. På same måte som store dynasti kan få utviklinga til å gå fort i ei viss retning, kan dei også få dynastiet til å gå baklengs like fort. Det er eit fåtal personar som styrer utviklinga, i gamle dagar gjerne berre keisaren, og dersom denne, eller dei få (politbyrået?) gjer ”feil” vedtak, har dei same kraft til å gjennomføra dei som andre vedtak.

Diamond nemner eit eksempel på Kina som skipsnasjon. Kinesarane låg langt framfor Europa også på det området, men på 14-1500-talet stoppa utviklinga plutseleg opp. På grunn av fraksjons-verksemd innan leiinga, vart skipsbygging forbode (!), med det resultatet at Kina tapte alt dei hadde vunne i utviklinga som hadde vart i mange hundre år. Eit nyare eksempel er dei mange vanvittige vedtaka under Mao, og særleg Kulturrevolusjonen. Under den siste vart til dømes alle skulane stengde i 5 år! Liknande eksempel gir Diamond frå Japan der våpenteknologi var langt utvikla, men av omsyn til den stolte samuraitradisjonen der sverdet var det sentrale, vart det lagt lok på utvikling av andre våpen.

Fragmentert Europa ein fordel
Europa har aldri vorte samla på same måte som Kina. Det har vore fragmentering, ulike språk og mykje uro (det er vel ein omtale som også kan gjelda i dag). Diamond meiner at fragmenteringa har vore ein fordel for Europa fordi fleire måtar å tenkja på har fått utvikla seg og ein har kunna både konkurrert med kvarandre og lært av kvarandre. Han brukar Columbus som eksempel på fordelen med mange statar. Columbus prøvde å finansiera planane sine både i Italia, Portugal og Spania, og fekk napp først i femte forsøk!

Diamond er ikkje like stor statsvitar som etno-biolog, men både problemstillinga og hypotesen er interessante. Dersom det verkeleg er slik som han antydar, bør Europa skrinleggja dei mest ivrige unionsplanane, og Kina vurdera andre modellar enn den sentralstyrte for vidare utvikling.

Guns, germs, and steel

Tittelen på boka Jared Diamond har skrive, avslører svaret på spørsmålet han stiller i utgangs-punktet: ”Kvifor var det europearane som fekk den dominerande posisjonen i verda og ikkje folk frå andre kontigent?” Formulert og eksemplifisert litt annleis: ”Kvifor var det spanjolane med Cortés og Pizarro i spissen som erobra Sør-Amerika, og ikkje dei innfødde sør-amerikanarane som erobra Spania?”. Kvifor var det Pizarro som knuste Aztekar-kongen Atahuallpa sin store hær og ikkje Atahuallpa som drog til Spania og velta den spanske kongen?”

Yalis spørsmål
Det er eit godt spørsmål, som det heiter, og også eit enkelt eit. Diamond formulerer det retorisk som eit spørsmål frå personen Yali frå New Guinea, ein person han har vorte kjend med som følgje av mange års feltstudie der. Yali spør: ”Why is it that you white people developed so much cargo and brought it to New Guinea, but we black people had little cargo on our own?”. "Cargo" dei innfødde sitt samlenamn på alle vestlege produkt.

Fødd slik, eller blitt slik?
Jared Diamond sitt eigentlege mål med boka er å motbevisa den enkle, ja farleg enkle, forklaringa at kvite (euroasia) er genetisk overlegne andre folkeslag og difor dominerer verda. Det er ein variant av ”fødd slik, eller blitt slik?” og slike enkle påstandar er vanskelege å motbevisa, men gjennom godt 400 sider sit lesaren att med eit inntrykk av at den rasistiske forklaringa er avfeidd og avkledd på ein svært overtydande måte.

Historia om alle dei siste 13 000 åra
Det er ikkje ei lita oppgåve Diamond har gitt seg i kast med, og undertittelen på boka seier det meste om omfang og ambisjonar: ”A short history of everybody for the last 13 000 years”. Ikkje noko mindre! Men Jared Diamond er godt skodd for oppgåva; han har drive vitskapleg arbeid innan både molekylær fysiologi og evolusjonsbiologi. Han kallar seg sjølv både økolog og etno-biolog, og han har forska på områda dei siste 50 åra.

Diamond kokar historia dei siste 13 000 åra ned på 400 sider, og eg kokar igjen forteljinga ned til eit par sider. Det seier seg sjølv at det då blir med overskrifter. Men som eg nemnde innleiingsvis, gir Diamond svaret alt i tittelen: Europearane (inkl. asiatar) utrydda dei innfødde på dei andre kontinenta ved hjelp av smittsame sjukdommar og overlegne våpen samt overlegen organisering. Spørsmålet vidare er kvifor det vart slik.

Busetnad i dei ulike verdsdelane
Han startar med å visa når dei ulike verdsdelane vart busette med menneske. Me veit frå før at Homo sapiens stammar frå Afrika, der forfedrane våre hoppa ned frå trea for rundt 7 millionar år sidan. I Eurasia (Europa frå Irland i vest pluss Asia med Japan heilt i aust) vart folkesett for rundt 1 mill. år sidan (røffe tal). Til Amerika kom ikkje mennesket før ca 12 000 år før Kristus (f. Kr.) og Australia vart busett ca. 40 000 år f. Kr. Eit spørsmål som då raskt melder seg er kvifor ikkje Afrika vart det suverene kontinentet og la under seg alle dei andre? Med eit forsprang på 6 millionar års utvikling skulle alt liggja til rett for det.

Bøndene rular!
Det viser seg at kor lenge mennesket har levd på dei ulike kontinenta, ikkje er den avgjerande faktoren for hegemoni. Den avgjerande  faktoren er plantedyrking og husdyrhald, altså då mennesket begynte å bli bønder [det er jo svært tilfredsstillande for ein bonde å lesa dette :)]. Dei første menneska begynte å dyrka planter rundt 9 500 år f. Kr., og det skjedde i det som blir kalla den grøderike halvmånen (”the fertile crescent”). Denne strekte seg frå dagens Israel + Jordan vidare til Syria og over til Irak og Iran. Det er alts Midt-Austen som er arnestaden for jordbruket.

Den grøderike halvmånen sentral
Husdyrhaldet starta litt seinare og rundt 8 000 f. Kr. vart dei første dyra sau, geit og gris ”domestisert”. Kua kom litt seinare, rundt  6 000 år f. Kr. og hesten 2 000 år deretter. Menneskets   beste venn, hunden, var forresten det første dyret som vart domestisert, men hunden er litt spesiell sidan den i liten grad har vorte brukt som mat. Alle desse dyra vart domestisert i Sør-vest Asia (den grøderike halvmånen) eller Sør-aust Asia (Kina). Av større dyr var det berre eselet (Egypt) og lamaen (Andes) som vart domestisert på andre kontinent.

Rikeleg tilfang av ville artar
Grunnen til at dei viktigaste plante- og dyreslaga vart domestisert i Sør-Vest og Sør-Aust Asia var den rike økologien med dei rette ville planteslaga og dei rette større pattedyra. EurAsia hadde vidare den fordelen at kontinentet strekte seg langt i breidda, og hadde mykje dei same klimatiske forholda frå Portugal i vest til Korea og Japan i aust. Skilnaden langs breiddegradene er mykje mindre enn skilnadene langs lengdegradene. Både Amerika og Afrika har den dominerande utstrekninga i lengda, ikkje breidda, og særleg gjeld det Amerika. Australia på si side var det mest isolerte kontinentet og også kontinentet fattigast på økologi på grunn av vanskeleg klima.

Fatale bakteriar
Med husdyrhald kom også sjukdommar overført frå husdyra til mennesket. Det var sjukdommar som koppar, influensa, meslingar, kik-hoste og mange av dei andre vanlege (barne-)sjukdommane. Gjennom fleire tusen år tilpassa menneska i EurAsia seg desse sjukdommane. Men folkeslag frå andre kontinent fekk eit fatalt møte med dei same bakteriane.

Politisk organisering og skrivekunst
Med fastbuande folk og større folketal kom også organiseringa i landsbyar og byar. Alle trengde ikkje lenger brukar all si tid på å samla mat, enkelte kunne spesialisera seg på andre oppgåver, som soldatar, byråkratar osv. Denne organiseringa var langt meir effektiv enn den lause organiseringa i familieklanar eller stammar som jeger- og samlarfolket gjerne hadde.

Ein annan viktig faktor var utviklinga av skrivekunsten. Den vart nødvendig for å få ei effektiv organisering. Skrivekunsten utvikla seg uavhengig på fleire stader. Noko av den eldste kulturen er den sumeriske (Irak/Iran) som utvikla kunsten ca. 3 000 år f. Kr. Det er truleg at også Egyptarane utvikla skrivekunsten uavhengig av den sumeriske, også dei rundt 3 000 år f. Kr. Kinesarane utvikla kunsten ca 1 300 år f. Kr. og innfødde i Mexico ca. 600 år f. Kr. Men det var i EurAsia skrivekunsten spreidde seg raskast og fekk størst betydning.

Kvifor den kvite mannen?
Denne tabellen (eige oppsett) gir svaret på kvifor den kvite mannen fekk verdshegemoni:

        Lang historie Økol. føresetnader Geografi/diffusjon
EurAsia         x                        xx                      xx
Afrika        xx                         -                       -
Amerika         -                         -                       -
Australia         -                         -                       -

Som vi ser er EurAsia den klare vinnaren og Amerika og Australia dei klare taparane. Afrika har fordelen av den lange historia for mennesket, men ulemper med økologi (få tilgjengelege ville planter og større pattedyr som var muleg å domestisera) og geografi ved at kontinentet strekkjer seg nord-sør og har ein barriere i Sahara.

Blitt slik, ikkje fødd slik
Tilbake til Diamonds hovudoppgåve: tilbakevising av genetikk som forklaring på den kvite mannen sin suverene stilling. Han avsluttar boka slik:

”In short, Europe’s colonization of Africa [og dette gjeld også Amerika og Australia, min kommentar] had nothing to do with differences between European and African peoples themselves, as white racists assume. Rather it was due to accidents of geography and biogeography – in particular, to the continents’different areas, axes, and suites of wild plant and animal species. That is, the different historical trajectories of Africa and Europe stem ultimately from differences in real estate."

Boka kan absolutt tilrådast. Den er særleg interessant i diskusjonen om busetnad, utvikling av jordbruket og etno-biologi generelt. Jared Diamond er litt meir på tynn is når han drøftar innovasjon m.m., utan at det eigentleg trekkjer særleg ned. 

Jordan, ditt neste ferieland?

"Kamel i solnedgang"

Etter ei veke i Aqaba, Jordan, er det ikkje vanskeleg å tilrå andre å reisa dit. Sjølv hadde eg aldri tenkt på Jordan som aktuelt reisemål, om det ikkje var for ein god venn som tipsa meg om det. Dei fleste tenkjer vel som så om Jordan: Midt-Austen, krig på alle kantar, absolutt ikkje trygt. Men jordanarane er eit fredfylt folk som har balansert mellom krigande land i alle år etter siste verdskrig utan sjølv å bli innblanda. Dei har utvikla gode diplomatiske evner, noko som er avgjerande for å overleva. Med grense til Israel, Libanon, Syria, Irak og Saudi-Arabia veit Jordan alt om kva som skal til for å halda seg på godfot med hissige naboar.

Turisme og fosfat
Aqaba ligg i enden av Aqaba-bukta, som igjen er i enden av Raudehavet. Rett over bukta ligg den israelske byen Eilat, og litt lenger ute på Sinai-halvøya ligg Egypt. Reiselivet er viktig for Jordan og står for 10-12 % av inntektene til landet. Den viktigaste eksportvara er elles fosfat. Jordan er eit relativt fattig land, fattig på naturressursar og dyrkbart land, men rikt på kultur og kulturminne. Den grøderike halvmånen, som var utgangspunktet for starten av plantedyrking og husdyrhald for 11-12 000 år sidan, omfatta mellom anna Jordan (omtale av Jared Diamonds bok ”Guns, germs and steel”, der dette er sentralt, kjem i neste blogginnlegg). Seinare har overbeiting, avskoging og klimatiske endringar gjort mykje av det opprinneleg grøderike området om til ørken.

Varmt både i bassenga og i Raudehavet

360 soldagar i året
Turismen i Jordan er stort sett konsentrert til den smale kyststripa langs Aqaba-bukta. Her er det bygt opp ei omfattande turistnæring, og planar for endå meir omfattande utbyggingar er klare. Men det må store løft til på infrastruktur (flyplass, vegar, vatn ++) dersom dette skal realiserast og bli bra.
Det store fortrinnet til Aqaba er klimaet; det blir sagt at det er opp mot 360 soldagar i året og temperaturen i sjøen er behageleg året rundt. Du skal altså ha uflaks om du støyter på dårleg ver. Turistsesongen er frå september til mars, elles i året er det for varmt.

Petra - eit imponerande syn

Ørkenbyen Petra
Det viktigaste reisemålet, og mest kjende kulturminnet, er ørkenbyen Petra. Den er eitt av verdas 7 underverk og eit ”må” for alle som reiser til Jordan. Det er ein by frå ca 2 000 år f. Kr. og den er hoggen inn i sandsteinsfjella. Det var folkeslaget Nabatearane som bygde byen, og den var i drift fram til om lag 100 år e. Kr. Petra var sentralen for aust-vest-transporten av varer (”Kryddervegen” og ”Silkevegen”) og nabatearane levde godt på tenester for alle gjennomreisande og sikkert også ”beskyttelsesavgift”.
Dessverre er området svært utsett for erosjon, og mykje av byen er øydelagt. Øydeleggingane held fram, og dersom ikkje det blir sett inn tiltak (drenering m.m.), vil mykje av kulturminna bli øydelagde for alltid.

Ørkenområdet Wadi Rum
Det nest viktigaste reisemålet er ørkenområdet Wadi Rum. Også dette området var ein sentral gjennomfartsstad for handelen mellom aust og vest. Beduinane i området levde på same måte som nabatearane av å tilby kost og losji for dei reisande. Det spesielle med området er sandsteins-formasjonane som bryt ørkenlandskapet.

Kamelriding i Wadi Rum

Den arabiske revolusjonen
Wadi Rum er også viktig fordi det var her den arabiske revolusjonen starta i 1917. Jordan var ein del av det ottomanske riket og jordanarane var som mange andre leie av tyrkarane. Under første verds¬krig allierte arabarane seg med England og klarte å gjera slutt på det ottomanske styret. Ein sentral figur i den kampen var Lawrence of Arabia, ein engelskmann som hadde budd lenge i Syria og som kunne arabisk og kjende kulturen. Han vart bindeleddet mellom arabarane og engelskmennene og kjempa side om side med arabarane, noko som er dokumentert i David Leans film ”Lawrence of Arabia”. På arabisk side var Sharif Hussein den sentrale mannen. Han hadde fire søner som fekk ansvaret for å kjempa for kvar sin del av området. Abdullah kjempa i Jordan og vart etter frigjeringa konge der (Abdullah I). Det som ikkje låg i avtalen med England var at dei tok over etter tyrkarane. Jordan vart sjølvstendige i 1946.

Guiden Ali viser fram portrettet av Lawrence of Arabia

I seinare tid har kong Hussein vore den mest kjende og den som har hatt størst påverknad på utviklinga i Jordan i nyare tid. Han vart konge i 1953, berre 18 år gammal, då faren, kong Talal, måtte abdisera. Offisielt heitte det at kong Talal var sjuk, men sanninga var at han var for radikal for dei fleste. Han starta innføringa av parlamentarisme og ivra for større demokratiske rettar for folk. Men det vart for mykje, for fort. Kong Hussein døydde i 1999, berre 63 år gammal. Sonen Abdullah II er no konge i Jordan.

Vatn!
Det største problemet i Midt-Austen, og grunnlag for mykje av konfliktane, er mangel på vatn. Jordan har inntil nyleg hatt Jordan-elva som viktigaste vassforsyning, men sidan den er grenseelv mot Israel er forbruket av vatn eit problem. For ti år sidan fann dei store reservar med grunnvatn i Wadi Rum. Dette vatnet forsyner no Aqaba-området og skal etter planen også forsyna Amman. Det er vidare storstilte planar om vatning og dyrking av ørkenområda rundt Wadi Rum.

Jordan har ikkje funne olje, endå dei har lang grense til Saudi-Arabia. Men funn av store mengder drikkevatn er truleg ei større velsigning for Jordan enn funn av olje.

Aqaba og Tala Bay
Når du reiser til Aqaba (eg seier når, ikkje viss) har du i dag valet mellom å bu i Aqaba eller i turistområdet Tala Bay rundt 15 km lenger sør. Sjølv budde eg i Tala Bay og angra ikkje på det. Det er meir som eit omvendt reservat, avstengt for andre enn turistar, men samtidig er det veldig roleg og avslappande og lett å komma seg til og frå Aqaba by.

Og har du bruk for ein taxi-sjåfør, og det har du om du ikkje satsar på leigebil, er Abdulla den du bør kontakta. Han er ein stødig og god sjåfør som snakkar godt engelsk, men som ikkje er overivrig på nokon måte.