Informasjonsarkitekturens uutholdelige letthet

Før eg får heile IA-miljøet på nakken må eg ila til å seia at eg ikkje kunne motstå freistinga til å "ta ein Kundera". Eg håpar innlegget blir lese som (forsøk på) sakleg kritikk av enkelte sider ved IA.

Ein nyleg avslutta workshop for ein kunde med hovudtema informasjonsarkitektur for kunden sin nye portal, har fått meg til å tenkja litt på sider eg meiner er for dårleg handterte hjå mange informasjonsarkitekturar. I workshopen vart ulike sider ved brukarfokusert utvikling, personas og andre kjende "IA-triks" gjennomgått, i tillegg til tema som den grunnleggjande informasjonsstrukturen i portalen, bruk av emneord osv.

Eg opplevde at kunden var entusiastisk til delane som gjekk på brukarfokusert utvikling, bruk av personas, sideoppsett (kjernesider) osv., men hadde problem/motvilje mot dei djupare strukturane i portalen. I sjølvransakinga sitt namn må eg jo innrømma at det kan ha noko med presentasjon å gjera også...

Det får meg uansett til å tenkja på bygningsfaget som ei samanlikning: Det er klart det er mykje meir morosamt å diskutera form på vindauge, panel, takvinkel, dørplassering osv. enn å diskutera om det skal vera 2" x 4" i berande konstruksjonar eller kanskje 3" x 8". Og kva med armeringa i grunnmuren? Og skal det vera Leca eller betong? Det er klart det er dritkjedeleg og noko me helst vil hoppa raskt over for å gå til den synlege delen. Det er den som moro!

Det eg prøver å seia med dette, er at mange IA-folk (?) undervurderer både teknologi og semantikk og behovet for eit solid rammeverk som fundament for ei nett-teneste. Eg meiner IA-rådgjevarar ikkje gjer jobben skikkeleg viss dei berre fokuserer på brukarbehova. Det ville vore OK viss det var brukarane som var oppdragsgivarane, men det er det ikkje. Kunden som vil byggja ein best muleg portal har også krav på å få opplyst kva som skal til for å få ei robust og skalerbar teneste; ikkje ei som berre består av lettveggar.

For ordens skuld må eg seia at informasjonsarkitekturen også rommar desse sidene ved ei teneste, men eg synest altså at dei kjem altfor dårleg fram.

Eitt naudnummer!

Eg fekk med meg historia om 7 år gamle Jacob som berga systera ved å hugsa naudnr for ambulanse, 113, og overta samtalen for mora (som er engelsk). Fantastisk gjort!

Reportasjen avslutta med kor viktig det var at barna lærer dei tre naudnummera 113 (ambulanse/sjukdom), 112 (politi) og 110 (brann) i barnehage og på skulen. Sjølv må eg innrømma at eg har store problem å skilja dei frå kvarande, men so er eg vel heller ikkje på nivå med Jacob.

Men kvifor i all verda skal me ha 3 naudnummer? Eg har sikkert ikkje følgt med i timen og fått med med forklaringar på dette, men eg forstår altså ikkje poenget med tre ulike nummer. Det er sjølvsagt heilt vanvittig å innføra usikkerheit på dette feltet - informasjonsarkitektar vil seia at prefiltrering er 'fy' og postfiltrering 'bra'.

Sjå til USA: Der vedtok dei i 1967 at det skulle vera eitt naudnummer for alle typar akutte behov - og nummeret kjenner vi godt: 911 (nine-one-one). Det er på tide å innføra dette i Norge også. Utfordringa er hermed sendt (eg er sikkert ikkje den første).

Brev fra nullpunktet

Eg har tidlegare omtala boka Stillhetens historie av Peter Englund. I boka Brev fra nullpunktet er det dystre historiske essay det handlar om - som tittelen peikar på er det frå menneskas absolutte nullpunkt, det mørke 1900-talet.

Det er historiar frå første verdskrig (frå skyttargravene i Belgia), mellomkrigstidas Stalin-Sovjet og samanlikninga av totalitære system og syn på arkitektur og kunst (kommunismen i Sovjet og nasjonalsosialismen i Tyskland) og andre verdskrig (jødeutryddinga, massebombingane og atombomba over Nagasaki).

Englund skriv godt og engasjerande og det er personlege skjebner som ofte styrer historiane og gjer at ein som lesar kjem nærmare handling og historie.

Hagis og VIPS

Snartur til Gardermoen i dag berre for ein halv times presentasjon. Men heile dagen går med! Det er i grunnen heilt vanvittig.

Overskrifta treng litt meir forklaring: Hagis er ei nett-teneste for frukt- og bærdyrkarar og vart etablert av Vestlandsforsking, Fylkesmannen i Sogn og Fjordane og Planteforsk Njøs (no Bioforsk Njøs og snart Exit Njøs?) i 1998. Tenesta var revolusjonerande på si tid, med automatisk varsling av sjukdom i eple (hovudproblemet skurv). Data vart henta frå aut. verstasjonar utplasserte på dei viktigaste plassane i fylket og gjennom ei kvalitetssikring og verifisering omgjort til varsel som vart vist på nettsida www.hagis.no ("Look! No hands!"). Figuren over viser prinsippet (klikk for å få eit større bilete).

Eit par år seinare kom Planteforsk sentralt (no Bioforsk) på bana med varslingssystemet VIPS (www.vips-landbruk.no). Sidan den tid har me prøvt å få i stand eit samarbeid slik at Hagis kan gå inn som ein naturleg del av VIPS-portalen, til beste for begge partar. VIPS tek seg av det dei er best på: innsamling av data, kvalitetssikring av desse og modellar for utrekning av ulike skadegjerarar. Hagis tek seg av det fagspesifikke (frukt & bær) og syter for nærleiken til brukarane. Trass alt bør du vera nokså nær frukthagen/bærfeltet når du gir råd, og me trur på ei teneste som også blir driven nær brukarane.

Men som i så mange andre samanhengar strandar det på økonomi. Mange millionar har gått med til utviklinga av VIPS og fleire står for tur. Hagis på den andre sida blir halden vedlike for knappar og glansbilete - trass i dette er tenesta framleis høgst levande.

Innlegget på Gardermoen var eit nytt forsøk på å få i stand eit samarbeid mellom VIPS og Hagis som kan gi økonomisk drahjelp til Hagis og samstundes gjera VIPS til ei betre teneste. Modellen kan bli ein pilot for andre liknande integrasjonar på andre fagområde.

Tida får visa om me til slutt lukkast...