ELMER 2

Etter det uheldige møtet med det elektroniske skjemaet til Fylkesmannen, måtte eg inn og sjå litt meir på retningslinjene i ELMER 2. ELMER vart starta som eit samarbeidsprosjekt mellom Nærings- og handelsdep., NHO og HSH i 2000 for å sjå på elektonisk innrapportering. Prosjektet enda opp med nokre retningslinjer for god skjermdialog og med kimen til ein mal for slike dialogar.

Dette vart vidareutvikla i første rekkje av Skattedirektoratet og ELMER 2 vart formulert i slutten av 1995 2005 [Tor N. har korrigert meg på denne]. Tor Nygård i Forvaltningsinfo as har heile tida vore sentral i dette arbeidet. Han snakkar mellom anna om "skjemaet som lærte å lytta" - og viser både god kjennskap til offentleg sektor, men ikkje minst god kjennskap til kva som gjer eit skjema, eller ein skjermdialog, god.

Det er difor litt overraskande å sjå at retningslinjene i ELMER 2 ikkje er spesielt opptekne av lagring. Eller rettare sagt: dei meiner at eigen lagringsknapp ikkje skal finnast, men at det skal lagrast automatisk så ofte som muleg.

Her er eg litt ueinig med ELMER. Eg meiner ein god brukardialog er den som gjev brukaren kontroll over mellom anna lagring. Sidan eit skjema også bør vera konstruert slik at brukaren kan hoppa ut når som helst, er det etter mitt syn viktig at det finst ein lagringsknapp på kvar side. Då er brukaren trygg på at innhaldet blir lagra. I motsett fall vil det alltid vera ein viss usikkerheit med omsyn til om det har vorte lagra eller ikkje.

Kardinalfeil i brukargrensesnitt

Sit med eit søknadsskjema frå Fylkesmannen i Sogn og Fjordane saman med ein kommune og har akkurat funne ut at alt som vart lagt inn i skjemaet er borte. Skjemaet er bra laga og følgjer etter det eg kan sjå Elmer-retningslinjene (du kan lesa meir om desse på www.elmer.no).

Men, og det er eit stort men, skjemaet manglar ein lagringsknapp! For å komma fram til lagringsknappen må du først trykkja 'Avbryt' og så kjem det fram ein knapp for lagring av skjemaet. Dette er heilt feil utforming av brukargrensesnitt - det er som å først skulla trykkja Escape-tasten for å kunna lagra. Avbryt betyr avbryt, underforstått utan å lagra. Det er motstykket til lagring.

Lurer på om dette skjemaet har vore brukartesta før det vart sett lagt ut på nettet?

2 meter verdshistorie!

Årets julegåve var nok utan tvil to meter med verdshistorie. Det var broder Njål som fann denne i Berlin. "2000 Jahre - Geschichte am laufenden Meter" er den fulle teksten.

Det startar naturleg nok med Jesus; som 7-åring i år 1 (tippar diskusjonen om dei ulike hendingane startar alt her...) og sluttar med verdsveven, www, i 1999/2000. Dei fem første og fem siste historiske markeringane, er:

• Jesus 7 Jahre alt (1)
  
• 1. Öffentliches Bibliothek in Rom (10)
  
• Bergpredikt (28)
  
• Caligula * Nero - Cäsaren-wahnsinn (37)
  
• Missions-reisen des Paulus (45)
  
• ...
• Sputnik-Schock (1957)
• Woodstock (1969)
• Iran - Islamische Revolution (1979)
• "Wir sind das Volk" (1989)
• WWW (1999/2000)

Det er i snitt ei hending pr. centimeter, altså rundt 200 i alt. Men som meterstokk er den relativt ubrukeleg...

Statoil + Hydro = dessverre sant

Denne bloggen skal først og fremst handla om it-saker, men av og til gjer eg eit unnatak. Det undrar meg at samanslåinga av Hydro sin olje- og gassdivisjon med Statoil blir møtt med nesten unisone heia-rop. For er dette særleg lurt, sett frå Ola og Kari si side?

Det er ein undarleg logikk som blir brukt som grunngjeving for samanslåinga: Vi må bli større for å kunna konkurrera om oppdrag internasjonalt. Ja, det høyrest jo heilt tilforlateleg ut. Men sidan dette er statleg kontrollerte selskap, bør heller spørsmålet vera: Er det ei offentleg oppgåve å utvinna olje i trøblete statar som Algeri, Angola, Aserbadsjan, Nigeria og Iran? Sjølve verstinglista av korrupte regime? Eg meiner svaret heilt klart er Nei.

Dersom spørsmålet hadde vorte formulert litt annleis, ville kanskje svaret vore meir opplagt. Tenk deg at politikarane fekk følgjande forslag på bordet: Norge må ta 500 mrd av oljeformuen og oppretta eit gigantisk selskap som skal ut i verda og slåst om olje- og gassoppdrag. Det forslaget ville naturlegvis ikkje hatt ein sjanse. Kvifor skal vi så spela lotto med mine og dine pengar? Er dette ei nasjonal oppgåve? Private aktørar må for all del prøva seg internasjonalt på dette område, men ikkje staten!

Det finst fleire andre argument mot også. Dersom staten først skal satsa enorme summar på ein bransje, ville det vore best om det var ein bransje med framtida for seg. Olje- og gassutvinning er ein solnedgangs-industri. Fornybar energi ville vore eit mykje betre prosjekt å satsa pengar på. Eit siste argument er at eit nytt gigantkonsern som dette faktisk er for stort for vesle Norge. Selskapet er verdt like mykje som eit norsk statsbudsjett. Politikarar som drøymer om å kontrollera ein slik gigant kan berre gløyma det - det blir halen som lograr med hunden.

Miside - too little too late?

Eg er nok redd for at dette er for spinkelt og at det kjem litt for seint. Det kan bli vanskeleg å få folk til å gå inn att, når dei ser kor lite som faktisk ligg her.

Eg var med på utviklinga av demo-versjonen av Miside i 2004 og det som har vorte Miside er veldig likt det som var førespegla for 2 1/2 år sidan. Men to og eit halvt år er lenge, og når det i tillegg er ein del mindre informasjon og tenester enn planlagt, er eg i tvil om dette held. I tillegg tvilar eg på om folk flest vil gå til Miside for å få utført kommunale tenester over nett. Dei fleste har vorte vande med å gå til kommunen si heimeside, og vil vel halda fram med det. Det vil i alle fall eg.

Ein del ting undrar meg: Det blir påstått at Miside har vore ferdig i over eit år og at utsetjinga berre er på grunn av Sikkerheitsportalen. Dersom dei ansvarlege har hatt over eitt år til finpussing og feilretting, er det for svakt å prestera såpass elementære feil som brukaren blir møtt med i starten:

- engelsk versjon av innlogging når du går inn på vanleg innloggingsmåte
- rot med språkvariantane (i alle fall på starten av dagen) ved at samisk først kom opp som val etter ei stund
- inga feilmelding om du prøver å oppretta Miside-profil utan å ha samtykka i vilkåra (ingen respons i det heile)

Heilt til slutt: 'Versjonsnr. 1.2.12.3' er vel litt kårni? Kvifor i alle dagar publisera ein så intern informasjon. Det er jo ikkje akkurat nokon fare for at brukarane sit med ulike versjonar av tenesta, er det? At dei er komne forbi versjon 1.2 er vel også eit litt dumt signal. Det blir litt som "festen har pågått lenge, det er berre brukarane som har komme litt seint".

Bruksnytte i kvardagen

Tine har klart å forvirra oss alle ved å fjerna merkinga på mjølke-kartongane (H-mjølk). Det er ikkje lett å forstå kvifor dei har gjort dette - det blir plutseleg mykje vanskelegare å opna kartongen i rett ende. Det er å håpa at dette berre er ein glipp, ein produksjonsfeil, og at merkinga kjem på plass att.

Tilsynelatande er dette ei fillesak, men den viser godt kor viktig god design og tydeleg merking er for at me lett skal kunna utføra daglegdagse ting. Den som har skrive godt om dette, er Don Norman, i sin klassikar "The Design of Everyday Things".

Ny vestforsk.no

Vestlandsforsking lanserer nye nettsider i dag. Hurra! Me har arbeida med dei nye sidene i over eit år, og no måtte me berre få dei ut sjølv om det framleis står att litt sparkling & måling.

Dei nye sidene er baserte på emnekart, med OfficeNet Portal som verktøy. Det er ein integrasjon mellom OfficeNet sitt portalsystem og Ontopia sin emnekartmotor (OKS). Det heile har vorte eit spennande produkt, og sjølv om det framleis er litt sprekker i samanføyinga, verkar dette lovande.

Me har jobba mest med innhaldet, og først i det siste sett litt på enkelte presentasjonsproblem. Det er nokre CSS-filer som må omarbeidast, kanskje byggjast opp på nytt. Og så må me som delansvarlege for kvalitetsindikatorar for offentlege nettsider også gjera noko med dei generelle krava som ligg der. Litt for dumt viss me feilar på mange av indikatorane.

Men gå inn på www.vestforsk.no og sjå sjølv...

Kongestatuen

Ei sensasjonell avsløring denne gongen: Inspirasjonen til den berømte & berykta kongestatuen laga av Knut Steen. Merkeleg at ingen har sett kvar han henta motivet frå...

Offentleg sektor i Singapore

Såg i Dagens Næringsliv at dei offentleg tilsette i Singapore kan venta seg ein fin sjekk i jula. Dei får 1/4 årslønn i bonus for 2006! Det er vanleg med bonuslønn til off. tilsette i Singapore, minst ein mnd.lønn ekstra pleier dei få.

Singapore si haldning til offentleg sektor er interessant: Dei ser kor viktig det er å ha ein godt fungerande off. sektor fri for korrupsjon. Og kva er ei av dei viktigaste drivkreftene for korrupsjon: det er nok låg lønn.

Samtidig skal me heller ikkje gløyma at Singapore, trass i ein godt fungerande offentleg sektor, ikkje er eit demokrati, men heller ein politistat med ekstrem kontroll.

Zetor-nytt

Eg kan ikkje omtala IST 2006 i Helsinki (sjå eigen omtale) utan å nemna Zetor; traktor-restauranten. Den vart stam-plassen vår under konferansen.

Finnane har ein nokså burlesk form for humor, i alle fall nokon av dei. Tenk på Leningrad Cowboys i restaurantbransjen, så har du eit bra bilete.

Zetor er for litt meir innvidde eit tjekkisk traktormerke. Det var ganske populært i Norge på slutten av 70-talet pga. låge prisar. I Finland var merket endå meir populært, og det hadde nok samanheng med at det finske utvalet i mykje større grad var avgrensa til tilbodet frå dei tidlegare austblokk-landa.

Og Zetor har altså fått ein eigen restaurant til minne, og sjølvsagt med mange traktorar innandørs. Men det var menyen som var mest spesiell. Her er nokre utdrag, frå den svenske varianten:

"Mellanmål för kvinnliga kulstötare från DDR"
med følgjande beskrivelse:

Två korvar av helkött, lantpotatis och hemlagad senap. Ingenting grønt!

Andre rettar:
"Nykänennytt!"

"De lyckliga traktorförarnas biff"

Du kan lesa meir om restauranten på www.zetor.net

Mobiltelefonen 40 år!

Dagsrevyen hadde eit innslag om det manglande norske mobileventyret i anledning Norsk Telemuseums markering av 40-årsdagen for mobiltelefonen(!). I innslaget vart pioner-innsatsen til norske forskarar ved Televerket heilt rett omtala, men slutninga, eller kanskje kortslutninga, om at det norske mobileventyret som glapp ut av hendene våre er vel meir ein myte.

Sverre A. Christensen ved BI har teke doktorgrad (dr. oceon) på temaet den norske teleindustriens vekst og fall (The rise and fall of the Norwegian Telecom Industry). Her forklarer han kvifor den norske telekom-industrien ikkje var i stand til å utnytta den høge kompetansen vi hadde på mobiltelefoni. Og det er ikkje slik som det ofte blir framstilt; at det berre glapp ut av hendene våre, eller at utlendingane kom og snappa ideane våre.

Vi hadde rett og slett ikkje ein god nok telekomindustri her i landet til å kommersialisera og utnytta potensialet som låg i FoU-delen. Christensen knyter utviklinga til til digitaliseringa av telefonsentralane og liberaliseringa som følgte i kjølvatnet av den.

Synd at ikkje NRK og andre prøver å skaffa seg litt meir kunnskap om dette og ikkje gjengir mytene utan vidare.

Er det forresten nokon som hugsar den relativt nye norske mobilsatsinga Magcom? Ikkje det, nei. Hmm, kanskje like greitt..

Nei og nei, Bohus

Av og til kjem du over nettsider der du har store problem med å forstå kva i alle dagar som ligg bak av planar. Møbelkjeda Bohus er eit godt eksempel i så måte. Her må du av uforståelege grunnar oppgi eit postnummer før du kjem inn på sidene!

Bohus bør tenkja gjennom den "analoge" parallellen: Når du besøker ein Bohus-butikk, blir du møtt i døra av ein person som ber deg oppgi postnummeret i kommunen. Dersom du er så uheldig at du ikkje veit det, får du dessverre ikkje komma inn i butikken. Viss du ikkje veit postnummeret, blir du bedt om å følgja ei natursti-løype (kart-alternativet) og med ein god porsjon hell, kan du kanskje finna ei inngangsdør til butikken.

Og for å gjera det komplett: Når du endeleg er så heldig å komma inn via eit postnr., kjem du inn på standard oppstartsside tilsynelatande utan nokon relevans for postnummeret/butikken du har valt!

Dette er eit av dei verste eksmpla eg har sett på "show-stoppers"; unødig hindrande startsider. Hovudregelen bør vera klar: Du skal komma rett inn på startsida/heimesida utan eit einaste spørsmål. Der kan du så filtrera på ulike kriterium (jfr. pre- og postfiltrering).