Den unyttige folkehøgskulen

Vindmølla ved Jæren folkehøgskule

"Folkehøgskular er noko av det mest unyttige me har", sa rektor ved Jæren folkehøgskule i helsingstalen til foreldre og elevar forrige helg. ".. og det er difor dei er så viktige", la han til. Folkehøgskular er nok unyttige, i eit snevert nytteperspektiv som t.d. OECDs PISA-undersøkingar. Men i eit danningsperspektiv (som i tysk: Bildung) er dei etter mitt syn svært viktige. Folkehøgskulane handlar om å læra alt det andre, sjølve livet.

Rett elevsyn
Rektor heldt vidare fram det viktige elevsynet; ingen får vera lærar ved deira folkehøgskule utan å ha det rette verdisynet. Og sjølv om ikkje alle har pedagogisk utdanning, kunne han garantera at dei alle var gode pedagogar. Og grunnsynet er at elevane er gåverik og interessert ungdom som er samla for å læra av kvarandre (og av lærarane/tilsette), ikkje læring til/frå.

Den viktige pedagogen
Han snakka så om opprinnelsen til ordet pedagog, som er gresk og var namnet på slavane som følgde rikmanns-sønene (sjølvsagt berre gutar som fekk utdanning den gongen) til skulen. Det var altså ikkje læraren, som eg trudde, men følgjesveinen som var pedagogen. Han (det var også ein mann) lærte eleven om alt dei såg på vegen til skulen, altså alt anna enn det boklege og teoretiske. Slik sett passar pedagogikk og folkehøgskule som hand i hanske - læra og læringa om livet.

Jæren og vind
Bilete er frå skulen og viser ei vindmølle som er kjennemerket til skulen, synleg som den er frå langt hald. Rektor kunne fortelja at dette er ei vindmølle frå slutten av 1980-åra og vart montert i 1988. Den er slik sett ein tidleg generasjon vindmøller og langt frå så effektiv som dagens. Den produserer 55 kwt og skulen brukar rundt 200 kwt på det meste. Den leverer altså 1/4 av straumforbruket når dette er på det høgste, men sidan overskotskrafta blir seld, er det totale energireknestykket langt meir positivt.