Stille i fjøset..

Dyrebilen hentar dei siste sauene

Denne veka vart alle sauene leverte til slakteriet, og dermed er ei fleire hundre års ubroten linje med dyrehald på garden, over. Det er trist, men eg fann ut at det var på tide å slutta no. Med såpass få sauer (30-40 vinterfora) blir det for mykje arbeid i høve omfanget. Den viktigaste grunnen er likevel at det blir for brysamt å vera borte frå garden fordi det då heile tida må organiserast tilsyn og foring.

Bruksnedlegging uansett regjering
For miljøet både i grenda og det større perspektivet med attgroing m.m., er det synd at stadig fleire gir opp dyrehaldet generelt, og sauehaldet spesielt. Talet på bruk med husdyrhald har gått drastisk ned, og utviklinga vil berre aksellerera med dagens jordbrukspolitikk. Den nyleg framlagde jordbruksmeldinga er ei oppskrift på avvikling. Når det er sagt, har talet på bruk gått ned uavhengig av om Senterpartiet eller andre har styrt Landbruks- og matdepartementet. Så akkurat der har Sp ei dårleg sak..

Siste reis :(

Økonomi i utforbakke
Dårleg økonomi har ikkje vore avgjerande for at eg har slutta med sauehald, men den elendige utviklinga dei seinare åra har ikkje akkurat vore motiverande for å halda fram. Berre siste året har prisen på lammekjøt til produsent gått ned 7-8 kr, tilsvarande 16-17% nedgang! Det er ganske dramatisk og skuldast det store lageret av kjøt. For tre år sidan var det eit underskot på rundt 2000 tonn; no er det eit overskot på rundt 3500 tonn! Nortura som marknadsregulator har ikkje gjort ein god nok jobb. I eit lesarinnlegg i Bondebladet (bra avis!) viser Helge Dalsbø frå Stadtlandet utviklinga i prisar på lam- og sauekjøt og ull frå 1987 til i dag:

Produkt      1987   2016
Sauekjøt      30,00   17,00
Lammekjøt     39,00   40,00
Ull           56,00   55,00

Lesarinnlegg i Bondebladet

I same tidsperioden har konsumprisindeksen dobla seg, altså auka med 100 %. Det betyr at lammekjøtet i dag eigentleg skulle ha vore betalt med kr 78,- for å halda tritt med kostnadene. Dersom prisen skulle ha følgt lønnsveksten, som har vore 320-340 %, skulle lammekjøtet vore betalt med minst kr 164,- pr. kg.

Sjølvforsyning og matvaresikkerheit
Den nyleg framlagde jordbruksmeldinga kastar også målet om sjølvforsyning på båten. Det er heilt uforståeleg at ikkje sjølvforsyning og sårbar matsituasjon er viktig, verken for Landbruks- og matdep. eller Forsvarsdep. Er me så naive at me trur Oljefondet kan redda oss dersom det blir skikkeleg matvarekrise?

Landbruk og reiseliv
Heller ikkje reiselivsnæringa ser ut til å forstå betydninga av at landbruket blir oppretthalde over heile landet. I alle fall har dei ingen støttespelarar i regjeringa. Også det er uforståeleg. Ein må nok komma frå eit anna land for å forstå kor viktig landbruket er for reiselivet. Bill Gates forstod det. Då han segla inn Sognefjorden på ferie i 2014 var det ikkje først og fremst naturen som imponerte han, sjølv om den også gjorde inntrykk. Nei, det var alle dei små gardane som fanst "der ingen skulle tru at nokon kunne bu". For han var det uttrykk for ein ukueleg vilje til å klara seg, uansett kor tøft det var. Det var noko han sette svært høgt.

Satsing på frukt
Slutt på livet som bonde blir det likevel ikkje. No blir det full satsing på fruktdyrking, og investeringa og nyplantinga har alt starta: