Bitcoin byggjer på kjende byggjesteinar
Undertittelen er på sett og vis eit samandrag av boka; det er ein historisk gjennomgang av fenomenet kryptovaluta med Bitcoin som den sentrale markøren. Sjølv om boka først og fremst handlar om åra 2009 - 2014 skriv Popper også litt om byggjesteinane for Bitcoin. Som alle store innovasjonar, kjem ikkje Bitcoin og kryptovaluta ut av ingen ting. Det er resulatatet av 30-40 års forsking og utvikling. Det er dei siste avgjerande løysingane som gjer dette til ein stor innovasjon, og dei løysingane handlar først og fremst om "Proof of work" i kombinasjon med tidsstempling.
Hovudsøylene i Bitcoin (heretter brukt som markør for fenomenet kryptovaluta) er offentleg nøkkel-kryptografi og hash-funksjonar. Merk at det ikkje er snakk om ein offentleg nøkkel-infrastruktur (Public-key Infrastructure - PKI)! Denne har tiltrudde tredjepartar med sertifikat-oppgåver som ein sentral del. Bitcoin er eit fullt ut distribuert (ofte kalla desentralt sjølv om desentralt og distribuert ikkje er 100 % det same, sjå Paul Barans viktige illustrasjonar).
Offentleg nøkkel-kryptografi
Offentleg nøkkel-kryptografi, eller asymmetrisk kryptografi, vart først presentert som løysing av Whitfield Diffie og Martin Hellman i ein vitskapleg artikkel i 1976. Men på dette feltet er det usikkert kven som var først, sidan mykje av arbeidet skjedde i militær samanheng. Diffie-Hellman var i alle fall dei som presenterte offentleg nøkkel-kryptografi først offisielt. Dei var sterkt inspirerte av Ralph Merkle sitt arbeid med offentleg nøkkel-distribusjon. Ralph Merkle har elles fått namnet sitt skrive inn i datahistoria gjennom både som sentral person i utvikling av kryptografiske hash-funksjonar og i Merkle tree-distribusjonar (hash-tree), begge delar sentrale komponentar i Bitcoin-teknologien. Slik sett er det kanskje litt rart at Ralph Merkle ikkje er nemnt blant aktuelle kandidatar til pseudonymet Satoshi Nakamoto...
David Chaum og DigiCash
I utviklinga av kryptovaluta er det elles vanskeleg å komma utanom David Chaum. I 1981 publiserte han artikkelen "Untraceable Electronic Mail, Return Addresses, and Digital Pseudonyms" som la grunnlaget for anonym kommunikasjon over eit ope nett (Internett). I 1982 følgde han opp med ein artikkel om blinde signaturar, også ein vesentleg del av anonym kommunikasjon. Han starta bedrifta DigiCash i 1990, i Amsterdam, og den første transaksjonen med systemet vart gjennomført i 1994. Men DigiCash var eit system som var avhengig av ein tiltrudd tredjeperson, i dette tilfellet bankar.
Andre sentrale personar i Bitcoin-utviklinga
Andre sentrale personar i utviklinga av kryptovaluta:
- Adam Back: HashCash (1997)
- Nick Szabo: BitGold (opprinneleg presentert som "Bit gold" i ein bloggpost av Nick Szabo i desember 2008, like etter Satoshi Nakamoto sin Bitcoin-artikkel). Nick Szabo er elles den dei fleste meiner er Satoshi Nakamoto). Bit gold må elles ikkje forvekslast med firmaet BitGold, som er det som dukkar opp om du søkjer på Wikipedia..
- Wei Dai: b-money (opprinneleg presentert som RPOW - Reusable Proof of Works)
David Chaums arbeid på 1980-talet var også ein forløpar for cypherpunk-rørsla som har vore svært sentral i utviklinga av Bitcoin. Det er viktig å hugsa på at det meste av utviklinga innan kryptografi har vore hemmeleg og utført i militær- og etterretningssamanheng. Sivil kryptoutvikling har vakse fram særleg gjennom "undergrunns-"grupper som cypher-punkt og liknande. Cypher-punkmiljøet vaks fram i San Francisco i starten av 1990-åra. Sjølve ordet stammar frå ei blanding av cipher og cyberpunk. John Gilmore var sentral i oppstarten av dette miljøet, som elles har kjende namn som Julian Assange, Jacob Appelbaum, Adam Back, Bruce Schneier og Phil Zimmermann for å nemna nokre få.
Cypherpunk-rørsla
Cypherpunkarane har i hovudsak kommunisert via ei e-postliste. Det var via denne e-postlista Satoshi Nakamoto orienterte om arbeidet sitt og om systemet han/ho/dei sette i drift 3. januar 2009. Hal Finney var ein av deltakarane/mottakarane og ein av dei første som prøvde ut Bitcoin-systemet. Han var sentral i utviklinga av PGP (Pretty Good Privacy) og nr. to etter Phil Zimmermann i PGP Corporation. Han fatta interesse for den nye kryptovalutaen og bestemde seg for å prøva den ut. Han var ein av få som kommuniserte med Satoshi Nakamoto i starten av Bitcoin-utviklinga, og kom med innspel til systemet. Han fekk diagnosen ALS i 2009 og vart gradvis paralysert. Han døydde i august i fjor.
Finnane var også involvert tidleg i Bitcoin-utviklinga, om ikkje så mykje i programmeringa så i alle fall i å gjera Bitcoin kjendt for omverda. Igjen viser Finland at dei heng med i den tekniske utviklinga! Det var den unge studenten Martti Malmi som fatta interesse for Bitcoin tidleg. Han var IT-student, men droppa etter kvart studiane for å jobba heiltid med Bitcoin. Han fekk tillit frå Satoshi og tok over drifta av bitcoin.org.
Nathaniel Popper brukar også mykje tid på Mark Karpeles og Mt. Gox-skandalen, i tillegg til Ross Ulbricht og Silk Road. Andre sentrale personar i Bitcoin-utviklinga er Jed McCaleb (tidleg utviklar av Mt. Gox, ein av grunnleggjarane av Ripple Labs og no Stellar Development Foundation). Gavin Andresen må også nemnast. Han var også tidleg involvert i Bitcoin og har dei siste 3-4 åra vore sjefsutviklar for teknologien, sjå omtale og referat frå presentasjon på Bitcoin 2014 i Amsterdam.
Bitcoin-entreprenørane
Mellom entreprenørane innan Bitcoin er Roger Ver, Erik Vorheer og Charlie Shrem sentrale, saman med argentinskfødde Wences Casares. Roger Ver er kalla "Bitcoin Jesus" pga. misjoneringa han har drive, og driv, for Bitcoin. Han står mellom anna bak Blockchain.info - både ei mykje brukt bitcoin-lommebok og ei interessant informasjonsteneste for Bitcoin (m.a. oversikt over sanntidstransaksjonar). Han har lagt seg ut med det føderale USA i samband med både ein dom i 2002 (sal av eksplosiv på eBay) og seinare i ei skattesak. Han har gjort opp for seg i skattesaka, men blir framleis nekta innreise i USA.
Erik Vorhees var også tidleg involvert i Bitcoin og har også hatt trøbbel med styresmaktene i USA. Han starta spel-selskapet SatoshiDice og i samband med salet av tenesta i 2013 vart han bøtelagt for ikkje å ha oppgitt aksjepostar i selskapet. Han driv no selskapet Coinapult frå Panama.
Charlie Shrem er ein annan entreprenør, og også han har vore i klammeri med styresmaktene. Han var med og starta selskapet BitInstant, for lett tilgang til Bitcoin, og var også "founding member" av Bitcoin Foundation. Han vart dømt for kvitvasking av pengar i samband med Silk Road-skandalen og soner no ei fengselsstraff på to år.
Også Winkelvoss-brødrene, Cameron og Tyler, må nemnast i Bitcoin-samanheng. Dei er mest kjende for rettsaka mot Mark Zuckerberg og Facebook der dei hevda han stal ideen deira ved Harvard. Dei vart tilkjende $ 65 mill. i den saka.
Dei vart trekte inn i teknologien først og fremst gjennom Charlie Shrem og investeringar i BitInstant-selskapet hans. Dei har seinare satsa store summar på Bitcoin og har nyleg etablert Bitcoin-handelen Gemini som dei meiner skal blil "the Nasdaq of Bitcoin".
Argentina og Bitcoin
Wences Casares har såvidt eg veit ikkje noko uteståande med styresmaktene i USA. Han er ein argentinsk fødd "serie-gründer" som har ei rekkje suksessrike oppstartsbedrifter bak seg før han fekk interesse for Bitcoin. Med oppveksten i Argentina visste alt om valutasvingingar, devalueringar og valutarestriksjonar. I Argentina er det kvardagen - framleis er det stor inflasjon og tøffe restriksjonar på handel med utanlandsk valuta. Alle prøver å ha sparepengane sine i US dollar, men styresmaktene legg store hindringar i vegen. Det fører sjølvsagt til ein blomstrande svartebørs.
Casares såg straks potensialet for Bitcoin i Argentina, og sjølv om han hadde lova seg sjølv og kona at han hadde starta det siste selskapet då han utvikla betalingssystemet Lemon, greidde han ikkje halda det og utviklar no selskapet Xapo. Då Casares lærte om Bitcoin jbestemde han seg for å testa sikkerheita i systemet. Han leigde nokre hackarar frå Ukraina og betalte dei i alt $ 200.000 (meir enn NOK 1,5 mill.) for at dei skulle prøva å bryta systemet og finna svakheiter. Bitcoin motstod angrepa og Casares kjende seg sikker på at teknologien heldt mål, og at han difor kunne gå vidare og satsa meir midlar. I tillegg til verksemda i Silicon Valley driv han også aktivt arbeid i Buenos Aires gjennom kontaktar der. I den argentinske delen er det filantropiske også ein viktig del.
Bitcoin-entreprenørane
Mellom entreprenørane innan Bitcoin er Roger Ver, Erik Vorheer og Charlie Shrem sentrale, saman med argentinskfødde Wences Casares. Roger Ver er kalla "Bitcoin Jesus" pga. misjoneringa han har drive, og driv, for Bitcoin. Han står mellom anna bak Blockchain.info - både ei mykje brukt bitcoin-lommebok og ei interessant informasjonsteneste for Bitcoin (m.a. oversikt over sanntidstransaksjonar). Han har lagt seg ut med det føderale USA i samband med både ein dom i 2002 (sal av eksplosiv på eBay) og seinare i ei skattesak. Han har gjort opp for seg i skattesaka, men blir framleis nekta innreise i USA.
Erik Vorhees var også tidleg involvert i Bitcoin og har også hatt trøbbel med styresmaktene i USA. Han starta spel-selskapet SatoshiDice og i samband med salet av tenesta i 2013 vart han bøtelagt for ikkje å ha oppgitt aksjepostar i selskapet. Han driv no selskapet Coinapult frå Panama.
Charlie Shrem er ein annan entreprenør, og også han har vore i klammeri med styresmaktene. Han var med og starta selskapet BitInstant, for lett tilgang til Bitcoin, og var også "founding member" av Bitcoin Foundation. Han vart dømt for kvitvasking av pengar i samband med Silk Road-skandalen og soner no ei fengselsstraff på to år.
Også Winkelvoss-brødrene, Cameron og Tyler, må nemnast i Bitcoin-samanheng. Dei er mest kjende for rettsaka mot Mark Zuckerberg og Facebook der dei hevda han stal ideen deira ved Harvard. Dei vart tilkjende $ 65 mill. i den saka.
Dei vart trekte inn i teknologien først og fremst gjennom Charlie Shrem og investeringar i BitInstant-selskapet hans. Dei har seinare satsa store summar på Bitcoin og har nyleg etablert Bitcoin-handelen Gemini som dei meiner skal blil "the Nasdaq of Bitcoin".
Wences Casares har såvidt eg veit ikkje noko uteståande med styresmaktene i USA. Han er ein argentinsk fødd "serie-gründer" som har ei rekkje suksessrike oppstartsbedrifter bak seg før han fekk interesse for Bitcoin. Med oppveksten i Argentina visste alt om valutasvingingar, devalueringar og valutarestriksjonar. I Argentina er det kvardagen - framleis er det stor inflasjon og tøffe restriksjonar på handel med utanlandsk valuta. Alle prøver å ha sparepengane sine i US dollar, men styresmaktene legg store hindringar i vegen. Det fører sjølvsagt til ein blomstrande svartebørs.
Casares såg straks potensialet for Bitcoin i Argentina, og sjølv om han hadde lova seg sjølv og kona at han hadde starta det siste selskapet då han utvikla betalingssystemet Lemon, greidde han ikkje halda det og utviklar no selskapet Xapo. Då Casares lærte om Bitcoin jbestemde han seg for å testa sikkerheita i systemet. Han leigde nokre hackarar frå Ukraina og betalte dei i alt $ 200.000 (meir enn NOK 1,5 mill.) for at dei skulle prøva å bryta systemet og finna svakheiter. Bitcoin motstod angrepa og Casares kjende seg sikker på at teknologien heldt mål, og at han difor kunne gå vidare og satsa meir midlar. I tillegg til verksemda i Silicon Valley driv han også aktivt arbeid i Buenos Aires gjennom kontaktar der. I den argentinske delen er det filantropiske også ein viktig del.
God historeforteljing
Alt i alt har Popper skrive ein interessant og underhaldande bok om Bitcoinutviklinga. Den er konsentrert om personane som har vore sentrale i utviklinga, som omtalen over syner. Sjølv om du ikkje veit mykje om Bitcoin frå før, vil boka gi ei god innføring i historia. Den er ikkje teknisk, og seier lite eller ingen ting om teknologien bak. Men det finst mange andre kjelder som kan forklara den.
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar