Classification and categorization - a difference that makes a difference

(Sporadisk) bloggar i1277 peikte på denne artikkelen av Elin K. Jacob etter innlegget om klassifisering og kategorisering. Artikkelen understrekar og gir gode argument for at det er fundamental skilnad mellom dei to begrepa.

Elin K. Jacob har eg faktisk møtt, og eg diskuterte liknande problemstillingar med ho og kollegaen hennar, Kiduk Yang, på ein konferanse i Algarve for 2-3 år sidan. Diskusjonen den gongen var knytt opp mot arbeidet med Los (tidlegare kalla LivsIT) og måten me valde å organisera begrepa på.

I artikkelen Classification and categorization - a difference that makes a difference tek Elin K. Jacob for seg skilnaden på klassifisering og kategorisering og viser også til at det er mykje samanblanding her, sjølv av framståande forskarar. Her følgjer eit kort (og slik sett absolutt ikkje dekkande) samandrag av artikkelen:

I følgje Jacob er klassifisering ein rigid måte å ordna informasjon på der ein entitet/eit objekt kan vera medlem av ein og berre ein klasse. Klassane er ordna hierarkisk og systemet inneheld mykje informasjon berre som følgje av strukturen. Verken kontekst eller ordninga av klassar varierer, noko som skaper eit stabilt system.

Kategorisering er på den andre sida ei meir fleksibel måte å dela "verda av erfaringar" inn i grupper (kategoriar) der medlemmene har enkelte umiddelbare likskapar i ein gitt kontekst. Denne konteksten kan variera, og med den variasjonen også samansetjinga av kategorien. Det er basisen for både fleksibiliteten og styrken ved kategorisering. Ulempa er at det ikkje er stabile strukturar. Kategorisering tillet i motsetnad til klassifisering overlapping og medlemsskap i meir enn ein kategori.

Jacob påstår at det er seks systematiske eigenskapar som må vurderast for samanlikning av klassifisering og kategorisering:

1. Prosess (process)
2. Grenser (boundaries)
3. Medlemsskap (membership)
4. Kriterium for tilordning (criteria for assignment)
5. Typikalitet (typicality)
6. Struktur (structure)

Av desse meiner ho struktur er den desidert viktigaste for å skilja klassifisering frå kategorisering.

Tilbake til figuren i forrige innlegg kan eg sjå at det me har kalla kategorisering (som er måten Los ordnar informasjonen på) stemmer godt med definisjonane til Jacob. Når det gjeld klassifisering er eg litt usikker, særleg når det viser seg at eit emne kan vera av fleire emnetypar. Emnetypane treng heller ikkje ordnast strengt hierarkisk, så slik sett er vel også dette ei form for kategorisering.