Verdig rettsak eller mangel på avstand?

Biletet viser Dmitri Konovalov i rettsaka mot han og
Vladislav Kovalyov for bombeattentat i Ukraina (Foto: Reuters)

Ville du ha teke massemordaren i handa og helst høfleg på han?
Er det OK å behandla han på same måten som om han var ein butikktjuv?

Stor vekt på "verdig"
Det er lagt stor vekt på at rettsaka skal vera verdig, men eg er redd resultatet blir ein mangel på avstandtaking frå det grusomme som skjedde 22. juli. Utanlandske media reagerer på den vennlege tonen og ramma i rettsalen. Aktor og bistandsadvokatar handhelser høfleg på ABB. Eg meiner dette blir feil.

Snu det andre kinnet til?
Det er i sanning å følgja Bibelen og snu det andre kinnet til, men er det rett i ei sak som denne? ABB er i sitt rette element her. Den høflege vestkantguten snakkar det same språket som retten, og han har ikkje problem med å finna seg til rette under rammene for rettsaka.

"F*ck verdighet"
Kjetil S. Østli i Aftenposten gir uttrykk for tru og tvil i ein omfattande og god artikkel 21. april. Under overskrifta "Verdighet" skriv han:

Av med håndjern. Han smiler og hever armen. Så kommer aktor til ham, håndhilser og smiler, bistandsadvokater håndhilser, alle går til ham. Slik tvinges også vi til ham. Hvorfor må en bistandsadvokat, som har tatt ofre i hånden nå ta ham i hånden?

Det er sannheten om en verdig rettsstat. Aktørene hilser på hverandre, massemorderen sitter uten fotlenker eller håndjern få meter fra de etterlatte, voktet av to politimenn slik at ingen får gjøre ham noe.

Verdighet. Verdig rettssak. En rettsstat verdig. "Verdig" sies like ofte som Breivik sier "dekonstruksjon" eller "militant nasjonalist". Tillat meg et skritt i møkka. Fuck verdighet. Kontrollert følelser er verdig. Raseri er uverdig.

Det norske rettssystemet er bygt på humane prinsipp, og den som er tiltalt er uskuldig inntil det motsette blir bevist. I denne saka er det ikkje tvil om tiltalte har gjort det grusomme han er tiltalt for. Det einaste spørsmålet retten må ta stilling til er om han er tilrekneleg eller ikkje.

Ugjerninga 22. juli saknar heldigvis sidestykke i norsk, og forsåvidt global, historie. Er det då rett at me tviheld på rammene og insisterer at det skal vera likt enten tiltalte er ein butikktjuv eller tiltalt for mord på 77 uskuldige?

ABB burde sitja i eit bur i rettsalen
Nei, eg meiner det blir feil. Eg meiner lovverket må følgjast og at me ikkje må gjera overila endringar her. Men rammene for rettssaka burde vore endra. ABB burde vore plassert i eit bur i rettssalen, for å understreka det ekstreme og at me så tydeleg som muleg tek avstand frå det gjerningsmann og gjerningar. Me skal ikkje helsa på slike folk, me skal ikkje lata som dette er ei normal rettssak. Me skal visa at dette er barbarisk, ikkje ved å bli inhumane sjølve, men ved å ta tydeleg avstand frå ABB.

Så vil enkelte spørja kvar grensa skal gå. Når skal vi halda tiltalte i bur under ei rettssak? Eg meiner spørsmålet er uinteressant no. I dette tilfellet er handlinga så ekstrem, så grusom at den sprengjer skalaen fullstendig. Lovverket og rutinane våre er på ingen måte førebudde på slike handlingar.

Vend han ryggen
På same måten som Arne Myrvold vart snudd ryggen, må me snu ryggen til ABB, og det burde skjedd i sjølve rettssaka.