Drikk jól med godt juleøl

Årets heimelaga juleøl - ein jule-ale

Det var i dei dagar det gjekk ut bod om at alle skulle bryggja juleøl. Ja, ikkje berre bod, men påbod. I den gamle Gulatinglova var det var straff for dei som ikkje bryggja øl til jul.

Tidene har endra seg sidan den gangen, for 7-800 år sidan, til det motsette der det fram til få år sidan var ulovleg å bryggja øl dersom du ikkje brukte ditt eige korn! Den lova er heldigvis borte, og tradisjonen med juleøl har teke seg kraftig opp. Der det før var konkurranse mellom Ringnes, Frydenlund, Hansa, Mack og nokre få andre bryggeri om å ha det beste juleølet, får testpanela i dag opp mot 100 ulike variantar juleøl.

Juleølet skal vera mørkt og kraftig!
Juleølet skal helst vera litt mørkare og kraftigare enn anna øl. Det typiske juleølet frå dei store bryggeria, har styrke 6-7 volumprosent og med mykje bruk av karamellmalt som gir eit søtleg øl. Det er også vorte meir vanleg å tilsetja ulike krydder, men det må gjerast med ei varleg hand, elles kan det ta heilt overhand.

For eigen del held eg Ringnes julebokk som eit av dei beste juleøla, og har gjort det lenge. I fjor var det dessverre ikkje muleg å få tak i pga. ein produksjonsfeil. Men i år er den tilbake, like god som før. Også Balder sin Julebukk må nemnast. Den liknar på Ringnes sin julebokk, men er litt meir alkoholsvak (7 %) og har ikkje fullt så karakteristisk brent ettersmak.

Krydder eller ikkje?
Sjølv bryggja eg ein jule-ale for 4 veker sidan, på Speidel Braumeister. Vørteren vart tilsett krydder, flaska og sett til ettergjæring og modning. Av frykt for å få ein heil produksjon øydelagt av for mykje krydder, eller feil krydder, let eg halvparten vera utan slik at eg i verste fall berga noko av ølet.

Tomasmesse og ølsmaking
Men ølet viste seg å vera godt, både med og utan krydder. Som skikken tilseier, vart juleølet smakt på Tomasmesse-dagen (21. des.), som også er dagen for solsnu. Det med Tomasmesse og smaking på juleølet stod å lesa på Kinn sitt Tomasmesse-øl, eit kraftig og godt øl med heile 10 % alkohol.

Drikk jol!
Då står det berre att å drikka jól og seia god jul med Olav H. Hauge sitt enkle vers, funne på eit julekort han sende i 1981:

Me fær halda jol 

i kvart vårt bol 

og vera sæle te 

at me har fred 

- og mykje ved