KÅKÅnomics er "Nordens morsomste økonomifestival" seier dei om seg sjølve, og det stemmer. Festivalen/konferansen har utvikla seg til å bli den dominerande samlingsstaden for økonomi-interesserte. Mange seier KÅKÅnomics er det Arendals-uka eigentleg skulle vore, men aldri vart. Programmet (bildet) er i alle fall rikhaldig!

Meir om korleis festivalen vart til her.

Lunch med Eva Grinde og Børge Lund

KÅKÅfestivalen opna for min del med Børge Lund i samtale med Eva Grinde, Dagens Næringsliv. Det var ein fin start. Børge teikna dei kjende Lunch-personane medan han snakka (Kjell, Bodil, Thorsen, Bache) og gav bort teikningane etterpå.

Han fortalde korleis det heile starta. Han hadde sjølvsagt lenge vore interessert i teikning og dreiv ein del med det, men hadde ein vanleg kontorjobb. Ein dag i lunsjen var det ein kollega som hissa seg veldig opp over kommunen som ville ta litt av hekken i hagens hans. Han var opprørt over slikt overgrep. Så gjekk lunsjen og på slutten kom samtalen inn på OL i Kina/Beijing i 2008 og dei mange titusen folka som måtte flyttast. Då sa mannen med hekken at det måtte ein berre godta. Eit så stort arrangement fekk nødvendigvis slike følgjer. Det enorme spranget frå det egosentriske lokale til det dramatiske globale, sette i gang ein idé om at noko slikt kunne brukast som utgangspunkt for ein teikneserie. Og resten er historie..

Bryr Stortinget seg om pengestellet?

Panel med Morten Søberg som leiar, og den som spelte inn temaet til KÅKÅnomics, Torbjørn Bull Jenssen og professor (jus) Eirik Holmøyvik.

Utgangspunktet for diskusjonen var paragraf 75c i grunnlova. Den lyder:

Det høyrer Stortinget til

a.	å gje og oppheve lover; å fastsetje skattar, avgifter, toll og andre offentlege bører, som likevel ikkje gjeld etter 31. desember året etter, om dei ikkje blir uttrykkeleg fornya av eit nytt storting;

b.	å opne lån på rikets kreditt;

c.	å føre oppsyn med pengestellet i riket;

d.	å løyve dei pengesummane som trengst til statsutgiftene;

e.	å fastsetje kor mykje kongen skal få utbetalt til hoffstaten sin kvart år, og fastsetje den kongelege familiens apanasje, som ikkje kan vere i fast eigedom;

f.	å få seg førelagt protokollane frå statsrådet og alle offentlege meldingar og papir;

g.	å få melding om dei folkerettslege avtalene som kongen har gjort med framande makter for staten;

h.	å kunne gje kven som helst påbod om å møte for seg i statssaker, så nær som kongen og den kongelege familien; likevel kan dei kongelege prinsessene og prinsane kallast inn dersom dei har embete;

i.	å revidere lister over mellombels løner og pensjonar og gjere dei endringane som Stortinget meiner trengst;

å utnemne fem revisorar som skal sjå gjennom statsrekneskapane kvart år og kunngjere utdrag av dei på prent; revisorane skal få rekneskapane tilsende innan seks månader etter utgangen av det året som Stortinget har gjeve løyvingar for; og å gje føresegner om ordninga av desisjonsmakta overfor rekneskapstenestemennene til staten;

l.	å utnemne ein som ikkje er medlem av Stortinget, som etter nærare føresegner fastsette i lov skal føre kontroll med den offentlege forvaltninga og alle som er i offentleg teneste, for å hindre at det blir gjort urett mot den einskilde borgaren;

m.	å gje innføddsrett.

Er det ein sovande paragraf?

Morten prøvde å få i stand eit seminar om temaet ved å senda ein førespurnad frå representantskapen i Norges Bank til Stortingets presidentskap. Ønsket var også å halda eit slikt seminar i Lagtinget. Han fekk aldri svar.

Utg. pkt. for 75c (kontroll med pengestellet)

veldig viktig i 1814
Paragraf 75c var original, i motsetnad til mykje anna i grunnlova som var henta frå både den franske og den amerikanske grunnlova, og også delstatslover i USA
må sjå det på bakgrunn av hyperinflasjon som hadde herja like før
paragrafen har ikkje vorte endra

Me har full privatisering av pengedanning og privat ID-handtering. Har me glidd for langt bort frå meininga med denne grunnlova?

Det kan trygt seiast at pengesystemet, og styringa, ikkje har følgt med i timen og er no sørgjeleg på etterskot.

Dagens pengesystem har klare trekk med planøkonomi der informasjon er sentralisert og avgjerder sentraliserte. Her er også 75h viktig ved at Stortinet har rett til å kalla inn kven som helst. Den som blir kalla inn bør helst møta. Morten fortalde om ein situasjon der ein minister var kalla inn til Stortinget, men svara at det dessverre ikkje passa. Han fekk ei påminning om 75h og plutseleg passa det likevel.