Demokratiet i fare: Tilfellet Canada

Lastebil-konvoi i Ottawa (Foto: Reuters)

Då styresmaktene i Canada kravde vaksinepass for å kunna kryssa grensa til USA, fekk mange lastebilsjåførar nok og køyrde bilane sine til Ottawa der dei sperra gatene i sentrum. Eit vaksinepass betydde i realiteten arbeidsforbod for dei som ikkje var vaksinerte eller som ikkje hadde eit slikt sertifikat.

Unntakstilstand
Styresmaktene svarte med å realiteten innføra unntakstilstand ved å ta i bruk ei nød-lov ("Emergency Act") frå 1988, for første gang. Lova set til side vanlege demokratiske prinsipp og gir styresmaktene vide fullmakter utan å gå gjennom domsapparatet. Ordlyden i lova tyder på at den berre skal brukast i krigs- eller krigsliknande tilstandar, så det er ganske alvorleg at den blir brukt i ein fredeleg demonstrasjon som her. Og fredeleg er eit viktig stikkord her - aksjonane har vore fredelege, heilt utan valdsbruk, og det set unntakstilstanden i eit endå meir grelt lys. Blokkeringa har vore forstyrrande, særleg i Ottawa by, for all del, men som sagt ei fredeleg markering.

Innsamlingsaksjonar og frysing av midlar
Det vart raskt sett i gang innsamlingsaksjonar til lastebilsjåførane, og plattformer som GoFundMe og andre samla inn 8-10 mill. dollar kvar. Med nød-lova i hand vart desse midlane stoppa og fryst - lett når det er snakk om sentraliserte tenester som dette. Då var Bitcoin tilsynelatande redninga, og det vart sett i gang innsamling.

Bra for Bitcoin?
Mange Bitcoin-tilhengjarar var raskt ute med å peika på at denne saka var den beste demonstrasjonen av bitcoin som sensurfrie pengar sidan innsamlinga til WikiLeaks i 2010. Det vart hevda at dette var den beste (ufrivillige) marknadsføringskampanjen for Bitcoin nokon sinne, og mange av dei ganske naive slagorda dukka opp ("Bitcoin er umuleg å stoppa", "Bitcoin er uunngåeleg" osv.).

Naive Bitcoin-tilhengjarar
Det har vist seg å vera ein farleg naivitet, for styresmaktene hadde ikkje store problem med å svartelista bitcoin-adressene som vart brukte til innsamling. Det har effektivit sett søkelyset på Bitcoins framleis for svake personvern og motstandskraft mot sensur. Tilfellet bør vera eit kraftig varsku til alle i Bitcoin-miljøet om at personvern og motstandskraft mot sensur må setjast høgt på prioriteringslista over nye tiltak. Så må det også leggjast til at det er manglande rutinar og gode verktøy for bitcoin-brukarar heller enn grunnkonstruksjonen i Bitcoin som er hovudsaka her.

Dei ansvarlege for innsamling av bitcoin (og i nokre få tilfelle Litecoin, ether og monero) har på mange måtar dumma seg litt ut. Å annonsera ei fast bitcoin-adresse for innsamling, er ein dårleg idé. Å la adressa peika til ei vekslingsteneste er ein endå dårlegare idé. Jesse Powell, adm. dir. i Kraken, var så tydeleg som det går an å vera i ein twitter-kommentar på spørsmålet om Kraken ville levert ut opplysningar om kundane sine i ein slik situasjon: 

Både denne og andre ytringar på Twitter frå Jesse og Brian Armstrong frå Coinbase vart rapporterte til politiet (RCMP - Royal Canadian Mounted Police)! Det ser ikkje ut til å vera grenser for kva styresmaktene i Canada er villege til i denne konflikten.

Demokratiet på skråplanet
Men det er ikkje berre Canada som er i ferd med å gå ned på det demokratiske skråplanet. Fleire andre land har forbode liknande demonstrasjonar. Pandemien har i sanning vist oss kor skjørt demokratiet er når det dreg seg til.

Det meste av media har oppført seg som lydige hundar for styresmaktene og formidla det synet styresmaktene ønskjer: Demonstrantane er rabiate vaksinemotstandarar som i stor grad er å finna på ytterste høgre fløy. Dessverre har ikkje media gjort den viktige jobben dei skal gjera - prøva å avdekka maktmisbruk. Å klistra "vaksinemotstand" og "høgrekrefter" til aksjonane er effektivt, men bør avslørast av media. Aksjonane handlar ikkje om vaksinemotstand, men om store inngrep i fridommen til enkeltmenneske, og at styresmaktene går altfor langt i kampen mot Covid. 

Venstresida sviktar!
Det er spesielt skuffande, men ikkje overraskande, at venstresida blindt går med på styresmaktene sine forklaringar og sviktar ekte arbeidaropprør, arbeidarar dei elles snakkar veldig varmt om. Det er rett og slett eit svik, og mange bør gå i seg sjølve og stilla spørsmål ved korleis dei har kunna ta parti for styremaktene mot arbeidarane. I lesarinnlegget "Folkeopprør mot tvang" i Klassekampen 12. februar i år stiller Kari Elisabet Svare dette spørsmålet (dessverre bak betalingsmur). Eg håpar innlegget hennar skaper diskusjon og refleksjon.

Beste praksis for personvern i Bitcoin

Beste praksis for sikre bitcoin-overføringar får bli ein eigen post, denne vart lang nok.